تیس در معرض نابودی/ هشدار یک باستان شناش به مسئولین استان و منطقه آزاد چابهار

علی صدرایی باستان شناس وسرپرست هیئت بررسی شهر تاریخی تیس ضمن هشدار درباره خطر نابودی این شهر خواستار تشکیل نشست اضطراری مقام های عالی رتبه استان سیستان و بلوچستان و منطقه آزاد چابهار برای نجات آن شد
به گزارش طلوع کنارک، به نقل از روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری؛ علی صدرایی گفت: مداخلات انسانی، جاده سازی، تخریب های محیطی، تسطیح، خانه سازی، بازسازی های غیراصولی و… عواملی هستند که آثار تاریخی به جای مانده از دوران سلجوقی، صفوی و قاجار شهر تاریخی تیس، یکی از مهمترین بنادر تاریخی دریای عمان در دوران اسلامی را تهدید می کند.

وی افزود: در بازدید هیئت باستانی شناسی از شهر تاریخی تیس چابهار، کل مجموعه تاریخی این منطقه شامل بندر تاریخی تیس، قلعه پرتغالی ها، غارهای سه گانه بان مسیتی، محوطه شهر تاریخی و قبرستان های شش گانه مورد بررسی کارشناسانه قرار گرفت.
وی از شهر تاریخی تیس به عنوان یکی از مهمترین بنادر تاریخی دریای عمان در دوران اسلامی نام برد که آثار بسیار شاخصی از دوران اواخر سلجوقی تا دوران صفوی و قاجار را در درون خود جای داده است.
این باستان شناس در ادامه به بیان وضعیت برخی از این آثار پرداخت و گفت: مداخلات در بندر تاریخی تیس و بخش جنوبی منطقه که آثاری از تمدن گذشته دریانوردی ایرانیان را در خود نهفته دارد به چشم می خورد.
وی با اشاره به اینکه این قسمت بعد از قلعه تا دریا را شامل می شود تصریح کرد: در سال های اخیر گنجینه ای با ارزش در این بخش کشف شده است که البته بخشی از آن غارت و قسمتی نیز در اداره کل میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان نگهداری می شود.
صدرایی افزود: قلعه تاریخی تیس، موسوم به قلعه پرتغالی ها که بعد از بندر تاریخی به سمت شرق قرار دارد از یک سو مورد بازسازی های بسیار ناقص، غیراصولی و غیرعلمی قرار گرفته و از سوی دیگر تعریض جاده چابهار به کنارک به آن آسیب رسانده است.
وی ایجاد دکل مخابراتی در سمت دیگر قلعه، ایجاد آب نما در بخش ورودی و نبود ساماندهی را از دیگر تهدیدات مخرب این اثر ثبتی اعلام کرد.
وی وضعیت غارهای سه گانه بخش شمالی شهر تاریخی تیس که به غارهای بان مسیتی مشهورند را بسیار بد توصیف کرد و گفت: نبود ساماندهی، تخریب محیطی و مداخلات انسانی سال های اخیر بر نابودی این آثار سه گانه، شامل دو غار تاریخی و یک غار طبیعی سرعت بیشتری داده است.
این باستان شناس با اشاره به وضعیت نامناسب محوطه و قبرستان های این شهر تاریخی افزود: این محوطه که از بافت مرکزی شهر تاریخی شروع و به سمت غرب ادامه دارد پیش از این تسطیح و خانه سازی شده است.
صدرایی با بیان اینکه در سال های اخیر از شش قبرستان ثبتی، چهار قبرستان تسطیح و یک قبرستان نیز در حال تسطیح و تقسیم بندی برای خانه سازی است گفت: اگر به صورت اضطراری به قبرستان های تاریخی این شهر رسیدگی نشود این روند ادامه خواهد داشت و در زمان بسیار کوتاه از ‌آن ها اثری باقی نخواهد ماند.
این باستان شناس ادامه داد: از جمله آثار دیگر این خطه می توان به آب انبارها، قلعه فیروز گت و بلوچ گت و سد تاریخی تیس اشاره کرد که خود حکایت غریبی است.
وی در پایان خواستار برگزاری جلسات اضطراری در سطوح بالای مدیریتی استان با حضور مسئولان منطقه آزاد چابهار و تصمیم گیری جدی برای نجات آثار تاریخی شهر تیس شد.
لازم به ذکر است: شهر تاریخی تیس در استان سیستان و بلوچستان و در محدوده روستای تیس فعلی در منطقه آزاد چابهار قرار دارد.