لکه ننگ فراموش نشدنی جنایت رژیم پهلوی به ملت بلوچ/ قتل عام مردم روستای دهک توسط قشون رضا شاه در سال 1312
در سال ۱۳۱۲ هجری شمسی ارتش پهلوی به روستای کوهک قشون کشی و پس از شکست توسط مردم این منطقه، دستور قتل عام مردان روستا را صادر و آنها را در یک گور دست جمعی در پایین پاسگاه فعلی دفن می کنند.
محمد صدیق دهواری نویسنده اهل سراوان در گفت و گو با شستون با اشاره به اینکه تا قبل از سال 1307 در منطقه بلوچستان در هر قسمت یک حکومت بوده، اظهار کرد: رضا شاه پهلوی با هدف یکپارچگی و پایان دادن به حکومت های محلی در گوشه و کنار، به فرماندهی سرتیپ امان الله جهانبانی قشونی را به منطقه اعزام می کند.
وی افزود: حمله نهایی در بهمن ماه سال 1307 انجام می شود که حکومت بارکزایی ها در منطقه دزک پایان و یک حکومت مرکزی و دولت نوین در منطقه حکمفرما می شود.
وی، با توجه به اینکه همچنان برخی از قسمت های بلوچستان زیر سلطه پهلوی نمی روند که بخشی در کوهک وجود داشته، اضافه کرد: در کوهک خوانینی از قبیله نوشیروانی حکومت داشته اند و در قلعه کوهک مستقر بودند.
دهواری خاطر نشان کرد: لشکر کشی قشون به بلوچستان در دی ماه 1312 در زمان حکومت مهراب خان نوشیراونی به فرماندهی عباسعلی خان البرز انجام می شود که حمله قشون پهلوی شکست می خورد.
وی گفت: از آنجایی که قلعه از استحکام خوبی برخوردار بوده و نیروهای محلی جانانه مقاومت کردند و سرانجام پس از چند روز درگیری “البرز” به این نتیجه می رسد که از مسیر صلح وارد شود.
نویسنده شهرستان سراوان در تکمیل مطلب فوق اذعان کرد: در این خصوص سوگند نامه قرآن یاد می کند و توسط یکی از افراد صاحب نفوذ محلی نزد خوانین و حکمرانان کوهک برده می شود که حکمرانان با اعتماد به قسم قرآن از قلعه پایین می آیند.
دهواری یادآور شد: هنگام پایین آمدن از قلعه، البرز دستور دستگیری مهراب خان نوشیروانی را صادر می کند و در آنجا درگیری رخ می دهد که تعدادی از طرفین در این درگیری کشته می شوند.
وی تصریح کرد: سپس فرمان دستگیری مردان روستا توسط البرز فرمانده قشون صادر و در مکانی که در حال حاضر پاسگاه کوهک است، نگهداری و سرانجام دستور قتل عام عمومی صادر می شود که سربازان قشون مردم روستا را از بالای تپه به پایین انداخته و گروه دیگر از سربازان اقدام به تیراندازی می کنند.
نویسنده سراوانی اظهار کرد: گور دست جمعی این افراد در پایین تپه قرار دارد که پس از قتل عام مردم روستا با وجود یاد کردن سوگند، حکومت مرکزی پهلوی در این مکان نیز مستقر می شود.
دهواری خاطر نشان کرد: ظلم و ستم های دوران پهلوی برای استقرار دولت مرکزی برای مردم این منطقه مانند لکه ننگ تا ابد در دل تاریخ خواهد ماند.