باغهای موز باهوکلات درحال نابودی است

چابهار – ایرنا – کشاورزان چابهاری اجرای مصوبات کارگروههای تخصصی و تصمیمات کارشناسی هیات های اعزامی به چابهار برای جلوگیری از نابودی باغهای موز و زمین های کشاورزی پروژه باهوکلات را خواستار شدند.
به گزارش ایرنا شماری از کشاورزان فعال در محدوده باهوکلات چابهار از چند روز پیش به دلیل رها نشدن آب از سد پیشین و بویژه برداشت های غیرقانونی آب از کانال های انتقال در بالا دست پروژه های باهوکلات، با برگزاری جلسات مختلف و همچنین پیگیری ها گوناگون خواستار رسیدگی سریع مسوولان امر برای جلوگیری از نابودی زمین های کشاورزی دارای سند قانونی در این منطقه شده اند.

این کشاورزان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بزرگترین معضل و چالش اصلی حوزه کشاورزی در منطقه باهوکلات را عدم برخورد قانونی با کسانی می دانند که بدون پرداخت هرگونه آب بهایی با تعبیه ده ها پمپ آب اقدام به سرقت آب از کانال و انتقال آن به باغ های غیرقانونی خود می کنند.
گرچه به درخواست مکرر این کشاورزان و همچنین تصمیمات کارگروه کشاورزی و آب شهرستان چابهار و همچنین مدیریت آب منطقه ای حکم قضایی برای جمع آوری تجهیزات و ادوات این اقدام غیرقانونی صادر شده است و در دو روز گذشته نیز با حضور ماموران انتظامی و مسوولان امر ظاهرا حکم اجرا شده است، اما به گفته کشاورزان، افراد متخلف به سبب آگاه شدن از صدور حکم و اعزام ماموران به محل مورد نظر، قبل از حضور آنان خود اقدام به جمع آوری تجهیزات کرده اند و بعد از رفتن ماموران از منطقه، این تجهیزات مجددا در محل نصب شده است.
از سوی دیگر تعدادی از این کشاورزان روز گذشته با حضور در اداره آب منطقه ای چابهار و همچنین گفت و گو با بخشدار و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان با طرح مجدد موضوع خواستار حضور مستمر ماموران برای جلوگیری از برداشت غیرقانونی آب از کانال ها شده اند که بر اساس پیگیری های انجام شده از روز گذشته تعدادی از ماموران نیز در محل حضور یافته اند.
خلیل درخشان مسوول خانه کشاورز شهرستان چابهار و یکی از کشاورزان پروژه باهو کلات در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینکه کشاورزان فعال در این پروژه تمام هستی و سرمایه خود را در این بخش صرف کرده اند و اکنون زمین های زیر کشت آنان به دلیل نرسیدن آب در حال نابودی است و به همین سبب جو روانی مناسبی برای رفع مشکلات موجود که متاسفانه سال هاست در این منطقه وجود دارد، بر این کشاورزان حاکم نیست و احتمال بروز هرگونه درگیری و زد و خورد با کسانیکه به صورت غیرقانونی آب برداشت می کنند وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه در روزهای اخیر پیگیری ها و نشست های مختلف با مسوولان و بویژه این کشاورزان برگزار شده است تصریح کرد: بر اساس قانون دستگاههای دست اندکار مسوول برخورد با کسانی هستند که به صورت غیرقانونی آب متعلق به این کشاورزان را به سرقت می برند و در قانون نیز برای این قبیل اشخاص مجازات مشخصی تعیین شده است و راه حل موضوع نیز اجرای قانون از سوی مسوولان اجرایی و قضایی است.
به گفته وی عدم برخورد با متخلفان و همچنین عدم اجرای مصوبات کارگروه های تخصصی و اجرایی در حوزه مدیریت و توزیع آب سد پیشین به دلیل وضعیت حاد و بغرنج موجود باعث خواهد شد این مشکلات به درگیری مردم منطقه با یکدیگر منجر شود که طبیعی است در این صورت نه امنیتی در منطقه خواهد ماند و به طبع آن نه کشاورز و کشاورزیی.
درخشان با تقدیر از استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار چابهار و دیگر مسوولان محلی و استانی با تصریح بر اینکه این مشکلات ناشی از یک دهه بی توجهی در دو دولت گذشته است تاکید کرد: انتظار این است که دولت تدبیر و امید که همت و تلاش ویژه ای را برای رفع مشکلات و ایجاد اشتغال و توسعه در دستور کار قرار داده است با تدبیر و تصمیمات و بویژه سرعت عمل و قاطعیت در اجرای قانون با رفع این مشکلات زمینه توسعه پایدار و از بین نرفتن کشاورزی در این منطقه را در اولویت قرار دهند.
مسوول خانه کشاورز چابهار و عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ایران با اشاره به برگزاری نشستهای مختلف و مستمر در این شهرستان با حضور معاونان وزیر نیرو، جهاد کشاورزی و غیره خاطر نشان کرد: آسیب شناسی های لازم در خصوص مشکلات کشاورزی در باهوکلات که رابطه مستقیمی با مدیریت و توزیع آب سد پیشین و احداث نشدن خط انتقال آب از سد به مزارع باهوکلات انجام شده است اما حلقه مفقوده در رفع این معضل نبود اراده ای قاطع و سریع از سوی متولیان به دلیل گرفتاری های مختلف کاری و اداری است.
وی با اشاره به اینکه به دستور استاندار سیستان و بلوچستان امروز یکشنبه نشستی با حضور مسوولان دستگاههای دست اندرکار برای رفع این معضل در استانداری برگزار می شود اظهار امیدواری کرد: با همدلی و همزبانی مسوولان و مردم و جوامع محلی و با تدبیر و قاطعیت مناسب مشکل رفع می شود.
گفتنی است در همین ارتباط کشاورزان موز کار پروژه باهوکلات چابهار با امضا و انتشار نامه ای سرگشاده خطاب به معاون استاندار و فرماندار شهرستان ویژه چابهار، مدیریت جهاد کشاورزی و آب منطقه ای، با اشاره به تصمیم و اجرای تصمیم قضایی و رهاسازی آب تصریح کرده اند که سرقت آب مجددا از کانال های محدوده آغاز شده است.
این کشاورزان در نامه خود نسبت به برخورد قضایی با سارقین آب از شبکه های اصلی، تحویل آب در شبکه 3 فرعی از سوی آب منطقه ای ، تسریع در اجرای صورتجلسه اسفند سال گذشته (1393)، اخذ هزینه آب از متخلفان و پرداخت آن به ذی نفعان، تسریع در احداث شبکه انتقال آب از سد پیشین تا محل مزارع باهوکلات و اجرای قانون توزیع عادلانه آب مصوب مجلس شورای اسلامی شده اند.

**قانون توزیع عادلانه آب مصوب مجلس شورای اسلامی
براساس اصل 45 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، آبهای دریاها و آبهای جاری در رودها و انهار طبیعی و دره ها و هر مسیر طبیعی دیگر اعم از سطحی و زیرزمینی ، و سیلابها و فاضلابها و زه آبها و دریاچه ها و مردابها و برکه های طبیعی ، چشمه سارها و آبهای معدنی و منابع آبهای زیرزمینی از مشترکات بوده و در اختیارحکومت اسلامی است و طبق مصالح عامه از آنها بهره برداری می شود. مسوولیت حفظ و اجازه و نظارت بر بهره برداری از آنها به دولت محول می شود.
همچنین بستر انهار طبیعی و کانالهای عمومی و رودخانه هااعم از اینکه دائم یا فصلی داشته باشند و مسیلها و بسترمردابها و برکه های طبیعی در اختیار حکومت جمهوری اسلامی ایران است وهمچنین است اراضی ساحلی و اراضی مستحدثه که در اثر پائین رفتن سطح آب دریاها و دریاچه ها و یا خشک شدن مردابها و باتلاق ها پدید آمده باشد در صورت عدم احیاء قبل از تصویب قانون نحوه احیاء اراضی در حکومت جمهوری اسلامی.
از سوی دیگر بر اساس همین قانون اشخاص زیر علاوه بر اعاده وضوع سابق و جبران خسارت وارده به 10تا 50 ضربه شلاق و یا از 15 روز تا سه ماه حبس تادیبی بر حسب موارد جرم به نظر حاکم شرع محکوم می شوند :
الف : هرکس عمدا’ و بدون اجازه دریچه و مقسمی را بازکند یا در تقسیم آب تغییری دهد یا دخالت غیر مجاز در وسائل اندازه گیری آب کند یا بنحوی از انحاء امر بهره برداری از تاسیسات آبی را مختل سازد.
ب : هرکس عمدا’ آبی را بدون حق یا اجازه مقامات مسوول به مجاری یا شبکه آبیاری متعلق به خودمنتقل کند و یا موجب گردد که آب حق دیگری به او نرسد.
ج : هر کس عمدا’ بنحوی از انحاء بضرر دیگری آبی را هدر دهد.
د : هرکس آب حق دیگری را بدون مجوز قانونی تصرف کند.
ه : هرکس بدون رعایت مقررات این قانون به حفر چاه و یا قنات و یا بهره برداری از منابع آب مبادرت کند.
تبصره : در مورد بندهای ب و ج و د با گذشت شاکی خصوصی تعقیب موقوف می شود.

**موقعیت و فلسفه ذاتی پروژه باهوکلات چابهار
پروژه شش هزار هکتاری باهوکلات چابهار به عنوان پروژه ای ملی قبل از انقلاب و با هدف تولید پنبه برای استفاده در کارخانه بافت بلوچ ایرانشهر طراحی شد که پس از پیروزی انقلاب و به دلیل تاخیر در راه اندازی سد پیشین و نبود برنامه های منسجم مدتی طولانی بلاتکلیف بود تا اینکه در سال های 1387 به بعد پس از ساخت و راه اندازی سد پیشین این پروژه نیز آغاز بکار کرد.
شش هزار هکتار از زمین های زیر دست سد پیشین برای اجرای طرحهای کشاورزی آماده سازی و به بخش خصوصی و کشاورزان منطقه واگذار و مقرر شد آب مورد نیاز این زمینها از سد پیشین تامین شود.
با توجه به فاصله حدود 50 کیلومتری این زمین ها با سد پیشین آب سهمیه بندی شده برای آنها پس از رها سازی از سد پیشین از طریق کانال روباز انتقال می یابد که در میانه راه برخی کشاورزان به صورت غیرقانونی و بوسیله موتور پمپ از این آب برداشت می کنند در حالی که آب رها شده متعلق به مالکان زمین های باهوکلات است که هزینه آن را نیز پرداخت می کنند.

پروژه باهوکلات به همت بخش خصوصی و کشاورزان به زیر کشت موز ، انبه و هندوانه رفته است که در سال های اخیر کاشت موز و هندوانه خارج از فصل نیز انجام می شود.

برداشت غیرقانونی از شبکه انتقال روباز آب از سد پیشین تا محل پروژه به مسافت حدود 50 کیلومتر از سال 1387 تقریبا همزمان با واگذاری مدیریت توزیع آب به شرکت سهامی زراعی آغاز شده است و بر اساس گفته رییس خانه کشاورز چابهار اولین تخلف نیز توسط خود این شرکت وابسته به جهاد کشاورزی و کشاورزان با توزیع نامتعارف آب و افزایش اراضی توزیع آب به 1300 هکتار آغاز شده است.
ادامه این روند از آن سال ها باعث شده است که اکنون میزان برداشت آب غیرمجاز از شبکه انتقال چهار برابر میزان حق آبه افزایش یابد که همین موضوع باعث شده است کشاورزان با مشکلات عدیده ای برای آبرسانی به زمینهای پروژه باهوکلات رو به رو شوند.
این مشکل موجب شده که حدود 5 هزار هکتار از باغهای موز دشت باهو کلات که با سرمایه جمع کثیری از کشاورزان ایجاد شده در آستانه نابودی قرار گیرد.
گفته می شود قرار بود برای جلوگیری از هدر رفتن آب بر اثر گرمای زیاد و تبخیر و سرقت آب، طرح لوله گذاری از سد پیشین تا محل پروژه با هوکلات اجرا شود که هنوز محقق نشده است.
کشاورزان و برخی کارشناسان می گویند با اجرای طرح لوله گذاری مشکلات فراوان منطقه مرتفع خواهد شد.
شایان ذکر است ، فیلم مستند تهیه شده از این برداشت های غیرقانونی آب و همچنین آخرین وضعیت باغ های موز باهو کلات چابهار در بخش ایرنا فیلم قابل مشاهده و همچنین عکس های آخرین وضعیت برداشت های غیرقانونی آب و تنش باغات موز در ستون عکس نیز قابل مشاهده است.