با خروج از روستا بازداشت و سپس اخراج می‌شوند
“نه حق ازدواج، نه حق طلاق و نه حق زایمان” و چونان آدمیزاد پیش از تقسیم زمین و تاسیس دولت/ ملت‌ها، “نه بیمه دارند و نه یارانه”. اینان به شمار نیامدگان‌اند. تعدادشان حالا دیگر به گفته معاون استاندار بیش از ۵ هزار نفر است. هزاران بی‌شناسنامه در ایران که دولت تازه می‌خواهد پس از شناسایی و غربالگیری، سرانجام برایشان “تعین تکلیف” کند. این افراد که به فقدان تابعیت آنها اذعان شده چه کسانی هستند؟ کجا زندگی می‌کنند و با چه مشکلاتی روبرواند؟ یک فعال بلوچ در گفتگو با روز به این سئوالات پاسخ می‌دهد.
چند ماه از اعلام ۴ هزار ایرانی فاقد شناسنامه در استان سیستان و بلوچستان نگذشته که معاون استاندار آماری می‌دهد که بیش از ۱۰۰۰ نفر با آمار قبلی اختلاف دارد. علیاصغر جمشیدنژاد گفته است “۵۶۵۰ نفر در سیستان و بلوچستان” شناسنامه ندارند. به گفته او، دولت تاکنون بیش از ۱۰۰۰ نفر را تعیین تکلیف کرده و انتظار می‌رود “با عملکرد قاطعانه تا پایان سال جاری برنامه فاقدین شناسنامه جمع‌بندی شود.”
معاون استاندار خطاب به اعضای کارگروه اجتماعی و فرهنگی استان گفته است: “افراد نیازمند را پس از شناسایی غربالگری کنید و هر یک را به نهاد حمایتی مرتبط یا مراجع قضایی معرفی تا به وضعیت این افراد ساماندهی و رسیدگی شود.”
در شهریورماه گذشته، یعقوب جدگال، از نمایندگان این استان تائيد کرده بود که نزدیک به ۴ هزار و ۵۰۰ نفر، در آن استان شناسنامه ندارند و بر این اساس از حقوق قانونی خود محروم شده‌اند.
به گزارش خبرگزاری مهر که این سخنان را منتشر کرده، اکثر افراد بدون شناسنامه که بیشتر در شهرستان نیکشهر در جنوب سیستان و بلوچستان زندگی می‌کنند از حق و حقوق قانونی از جمله بیمه، دریافت یارانه، حساب بانکی، دریافت گواهینامه و حتی دریافت سوخت نیز محروم هستند.
آنزمان محمد نظامی اردکانی، رئیس سازمان ثبت احوال وعده داده بود که تا پایان امسال، مشکل تمام پرونده‌های افراد بدون شناسنامه در استان سیستان و بلوچستان حل خواهد شد.
شناسنامه به عنوان یک مدرک هویتی در کشورهای دنیا مبنی دریافت خدماتی همچون دریافت یارانه، بیمه و در برخی کشورها حتی تحصیل است.
حبیب‌الله سربازی، فعال و مدیر سایت “کمپین فعالین بلوچ” به روز می‌گوید فرزندان افراد فاقد شناسنامه در استان سیستان که تا کنون آمار روشن و دقیقی از آنها در دست نیست “نمی‌توانند تحصیل کنند، بیمه ندارند، یارانه نمی‌گیرند، نه ازدواج و طلاق و نه هیچ تولد و فوتی را نمی‌توانند ثبت کنند و نه حتی زنانشان می‌توانند در بیمارستان زایمان کنند. این باعث شده که همانند مردم عصر حجر در بدترین شرایط زندگی کنند.”
به گفته آقای سربازی این روستائیان “به علت دوری از مرکز شهر و فقر و بی‌سوادی به گرفتن شناسنامه اقدام نکرده‌اند و اکنون با مشکل بسیار جدی مواجه شده‌اند. این افراد بعد از آنکه طرح خروج مهاجران افغانستان از سیستان و بلوچستان در اواسط دهه ۸۰ ارائه شد و در هر کوی و برزنی اگر ماموران انتظامی فردی را می‌گرفتند که اسناد هویتی نمی‌داشت او را رد مرز می‌کردند. از آن زمان، این روستائیان ایرانی بلوچ، حتی جرات خارج شدن از روستای خود را ندارند و نمی‌توانند به شهر سفر کنند چون به محض اینکه توسط نیروی انتظامی بازداشت شوند از کشور اخراج می‌شوند.”
نماینده نیکشهر در خرداد ماه سال ۹۳ گفته بود شماری از اهالی این بخش که فاقد شناسنامه هستند ۴۰ تا ۵۰ سال سال سن دارند.
