دیدهبان حقوق بشر: ایران از کودکان افغان در جنگ سوریه استفاده میکند
سازمان دیدهبان حقوق بشر در گزارشی درباره کودکان سرباز اعلام کرد که ایران از کودکان افغان مهاجر برای جنگ در سوریه استفاده کرده است. این نهاد حقوق بشر اعزام کودکان زیر ۱۵ سال به صحنه جنگ را “جنایت جنگی” میداند.
سازمان دیدهبان حقوق بشر روز یکشنبه (۹ مهر / ۱ اکتبر) اعلام کرده است که کودکان چهارده ساله افغان در لشکر فاطمیون عضویت دارند. لشکر فاطمیون گروه مسلحی است که اعضایش را تنها افغانها تشکیل میدهند.
این لشکر که تحت حمایت ایران است، در جنگ داخلی در سوریه در کنار نیروهای دولتی این کشور میجنگد. این کودکان افغان پس از فعال شدن در سپاه پاسداران ایران به لشکر فاطمیون فرستاده میشوند؛ لشکری با ۱۴ هزار عضو که همگی شهروندان افغانستان هستند.
روزنامههای ایرانیِ نزدیک به دولت، فاطمیون را گروهی از نیروهای داوطلب افغان معرفی کردهاند.
سنگ قبر کودکان افغان
دیدهبان حقوق بشر با بررسی سنگ قبرها در گورستانهای مختلف ایران اعلام کرده است که دستکم هشت قبر را در ایران یافته که به کودکان افغان تعلق داشتهاند؛ کودکانی که در جنگ داخلی سوریه کشته شدهاند. سارا لی ویتسون، مدیر بخش خاورمیانهی دیدهبان حقوق بشر، در گزارشی که روز یکشنبه (۹ مهر / ۱ اکتبر) منتشر شد، اعلام کرده است که مقامات ایران باید از همهی کودکان محافظت کنند و کسانی را که مسئول بهکارگیری کودکان افغان هستند به پاسخگویی وادارند.
خانم واتسون همچنین تاکید کرده است که “ایران باید فورا استفاده از کودکسربازان را متوقف کند و همه کودک افغان را که برای جنگ به سوریه اعزام کرده، بازگرداند”. سازمان دیدهبان حقوق بشر در این گزارش به نقل از رسانههای ایرانی اشاره میکند به اینکه دستکم شش سرباز- کودک افغان دیگر نیز در سوریه کشته شدهاند.
گرچه اغلب نوشتههای روی سنگ قبرها حاکی از آن هستند که کشتگان افغان سنشان بیش از ۱۸ سال بوده، اما چندین عضو خانواده کشتگان جنگ سوریه در صحبت با مقامات ایرانی اعلام کردهاند که سن نوشته شده روی سنگ قبر خویشاوندانشان صحیح نیست.
آنها گفتهاند شاید این کودکان برای پیوستن به لشکر فاطمیون و رفتن به میدانهای جنگ سوریه، سن خود را به غلط بالای ۱۸ سال گفتهاند.
سازمان دیدهبان حقوق بشر براین نظر است که این امر نشان میدهد نمونههای بیشتری از بهکارگیری کودکان توسط ایران برای جنگ در سوریه وجود دارد.
سوءاستفاده از پناهجویان
در گزارش دیدهبان حقوق بشر آمده است که دولت ایران از پناهندگان افغان سوءاستفاده میکند و آنها را با امید کسب وضعیت قانونی برای خانوادهشان برای جنگیدن در سوریه “داوطلبانه” میپذیرد.
به این ترتیب خانواده رزمندگانی که در سوریه میجنگند یا در این جنگ زخمی شدهاند یا به اسارت برده شدهاند، از دولت ایران اجازه اقامت دریافت میکنند. افغانستان پس از سوریه بالاترین شمار مهاجران را در سراسر جهان دارد.وزارت کشور ایران تخمین میزند که دو و نیم میلیون پناهجوی افغان در ایران زندگی میکنند و بسیاری از آنها اجازه اقامت ایران را ندارند.
طبق اساسنامهی دیوان بینالمللی کیفری که از آن به اختصار با عنوان اساسنامه رم یاد میشود، “سربازگیری یا جذب کودکان زیر پانزده سال به نیروهای مسلح ملی یا استفاده از آنها برای مشارکت فعال در نبردها” جنایت جنگی محسوب میشود. ایران گرچه عضو اساسنامهی رم نیست، اما متعهد به حقوق بینالملل عرفی است که میگوید بهکارگیری کودکان زیر پانزده سال جنایت جنگی است.
پروتکل انتخابی پیماننامهی حقوق کودک دربارهی شرکت کودکان در درگیریهای مسلحانه که در ۱۲ فوریهی ۲۰۰۲ اجرایی شد، اعلام کرده که هجده سال حداقل سن برای مشارکت مستقیم در درگیریهاست. ایران پروتکل انتخابی را امضا کرده اما مجلس این کشور هنوز برای تصویب آن رأیگیری نکرده است.
ایران البته اعلام کرده که پذیرش پیماننامهی حقوق کودک مشروط بر آن است که مفاد آن در صورت تعارض با قوانین داخلی و موازین اسلامی، از طرف ایران لازمالاجرا نباشد.
دیدهبان حقوق بشر خواستار آن است که سازمان ملل در بارهی بهکارگیری کودکان از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران تحقیق کند و دبیر کل این سازمان جهانی باید بر اساس شواهد موجود این سازمان را به فهرست سالانهی نقضکنندگان حقوق کودک اضافه کنند.