رویکرد “نژادپرستانه” در شیوه‌نامه تازه آموزش و پرورش ایران
طبق پیش‌شرط‌های جدید آموزش و پرورش، داوطلبان شغل معلمی که لهجه غلیظ بومی و غیرفارسی داشته باشند، نمی‌توانند در آموزش و پرورش استخدام شوند. منتقدان این شیوه‌نامه را “نژادپرستانه” می‌دانند.
شیوه‌نامه‌ای از سوی مرکز برنامه‌ریزی نیروی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش منتشر شده که در آن به‌ویژه در بخش محدودیت برای زنان، به موارد عجیبی از قبیل سابقه جراحی‌های رحمی و ناباروری اشاره شده که مانع از استخدام زنان می‌شود.
اسفندیار چهاربند، رئیس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش در مصاحبه با روزنامه اعتماد (۲ شهریور/ ۲۴ اوت) می‌گوید که شیوه‌نامه جدید اصلاح و متن آن از روی سایت برداشته شده است.
چهاربند خبر داد که قسمت مربوط به زنان این شیوه‌نامه اصلاح شده است.
رئیس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش در خصوص بند مربوط به لهجه سخنی نگفت، بنابراین داشتن “لهجه غلیظ” می‌تواند همچنان مانع ورود افراد به حرفه معلمی شود.
از طرف دیگر پیش‌شرط‌های مربوط به لهجه سبب اعتراض شدید فرهنگیان، شاعران و نخبگان مناطق قومی شد.
حیدر بیات، شاعر و پژوهش‌گر ادبیات کلاسیک ترکی ضمن اعتراض به این شیوه‌نامه در سایت خود می‌نویسد: «تا کجا می‌خواهید تحقیرمان کنید؟
آیا تماس نوک چاقو با استخوانمان را حس نمی‌کنید؟ یک معلم یعنی کسی که ۱۶ سال در سیستم آموزشی شما درس خوانده است.
اگر در ۱۶ سال از بهترین سال‌های یک انسان نتوانسته‌اید به او حرف زدن به زبان خودتان را یاد بدهید، و اکنون می‌خواهید از گردونه‌ی تاریخ و زمان حذفش کنید، مشکل آن فرد نیست، مشکل سیستم نارسای شماست.»
تاکید روی لهجه “نژادپرستانه” است
کاوه قریشی، روزنامه‌نگار از سایت “روز آنلاین” به “دویچه وله” می‌گوید، تاکید روی لهجه در پیش‌شرط‌های جدید آموزش و پرورش “نژادپرستانه” است.
او تاکید می‌کند مردمی که در نقاط مختلف کشور زندگی می‌کنند فارسی را با لهجه صحبت می‌کنند و این موضوع غیرقابل تغییر است.
به باور آقای قریشی دولت بند مربوط به لهجه را حذف نخواهد کرد. او می‌گوید: «هدف از تاکید مقامات آموزش و پرورش روی “بند لهجه” قانونمند کردن افکار نژادپرستانه است.»
کسی به خاطر لهجه از شغل معلمی محروم نشده شاهد علوی، معلم و عضو سابق “کانون صنفی معلمان” معتقد است که “نظام گزینش معلمان در آموزش و پرورش ایران نظام بیماری هست”.
علوی اضافه می‌کند: «آنچه منتشر شده تنها ناظر بر دو ماده از قانون گزینش معلمان است.
کل این قانون ایراد دارد. قبلا کسی را به خاطر لهجه‌اش و یا به دلیل بیماری‌های عجیب و غریب از آموزش و پرورش محروم نمی‌کردند و به همین دلیل ما معلمان ترک، عرب، بلوچ، ترکمن و کرد داریم.»
علوی در ادامه از حسن روحانی، رئیس جمهور هم انتقاد می‌کند: «دولت اراده واقعی برای احقاق حقوق اقوام نشان نداده است و سیاست همسان‌سازی ایران که حدود ۹۰ سال پیش آغاز شده را تعقیب می‌کند.»
عضو سابق کانون صنفی معلمان همچنین خاطرنشان می‌کند: «پافشاری بر لهجه فارسی باعث افت سطح علمی و تخصصی معلم‌ها خواهد شد. چون گزینش سخت‌ترو بدتر می‌شود و افرادی که کم‌تر صلاحیت دارند جذب می‌شوند و اختلافات قومی را بیشتر دامن خواهد زد.» به گفته علوی جامعه ایران باید به “بند نژادپرستانه مربوط به لهجه در این شیوه‌نامه اعتراض کند تا آموزش و پرورش آن را حذف کند”.
قرار است روز شنبه (۳ شهریور) نسخه جدید شیوه‌نامه جدید پس از اصلاح ارائه شود.
