شیرین عبادی: آنگ‌سان سوچی هیچگاه فعال حقوق بشر نبوده است / تردید در درستی اعطای نوبل صلح به سوچی
آنگ‌سان سوچی موضعی کاملا منفعل و به نظر برخی حتی جانبدارانه در کشتار مسلمانان روهینگیا داشته است. شیرین عبادی می‌گوید سوچی هیچگاه فعال حقوق بشر نبوده بلکه رهبر سیاسی بوده که به آرمان‌های دموکراسی پشت کرده است.
هردو برنده جایزه نوبل صلحند و هردو عضو انجمن زنان نوبلیست. یکی ۱۵ سال را در وطنش در حبس خانگی گذرانده و دیگری مجبور به ترک وطن شده است. اما تفاوت عمده شیرین عبادی برنده ایرانی نوبل صلح با آنگ‌سان‌سوچی رئیس کنونی دولت میانمار به گفته عبادی در این است که سوچی هیچگاه فعال حقوق بشر نبوده است.
شیرین عبادی به دویچه‌وله می‌گوید: «یک اشتباه رایج در بین برخی رسانه‌های ایرانی هست که تصورمی‌کنند خانم آنگ‌سان‌سوچی فعال حقوق بشر بوده است.
او هیچوقت و هیچ زمان فعال حقوق بشر نبوده بلکه از ابتدا هم لیدر (رهبر) یک حزب سیاسی بود.»
پس از آنکه حزب سیاسی آنگ‌سان سوچی در یک انتخابات آزاد در برمه در سال ۱۹۹۰ برنده شد، ارتش میانمار در یک شبه کودتا نتیجه انتخابات را باطل کرد و آنگ‌سان‌سوچی را به زندان و بعد حبس خانگی انداخت.
خانم عبادی می‌گوید نقطه قوت فعالیت سیاسی سوچی همینجا بود که او حاضر نشد به خاطر به دست آوردن قدرت به طرفدارانش بگوید به خیابان‌ها بیایند چون می‌دانست در این صورت جنگ داخلی رخ می‌دهد و به حصر خانگی رفت.
در حقیقت این رهبر سیاسی به نظر خانم عبادی همان کاری را کرد که میرحسین موسوی و مهدی کروبی در ایران کردند و به همین دلیل هم جایزه نوبل صلح را دریافت کرد.
رهبری سیاسی که به آرمان‌هایش پشت کرد
در جایگاه رهبر یک حزب سیاسی، بسیاری سوچی را با نلسون ماندلا و مهاتما گاندی مقایسه می‌کنند. اما چگونه شد که این رهبر سیاسی رویه‌ای را در پیش گرفت که امروز بسیاری او را حامی کشتار مسلمانان روهینگیا می‌دانند یا دستکم به فقدان موضع‌گیری او نسبت به این جنایت انتقاد دارند؟
شیرین عبادی می‌گوید: «قدرت سیاسی یک معایبی دارد که خواه ناخواه می‌تواند انسان را از آرمان‌های قبلی خودش دور نگه دارد و به همین دلیل است که مدافعان حقوق بشر هیچگاه نباید داخل قدرت سیاسی بشوند بلکه همیشه باید بیرون قدرت بمانند و قدرت را نظاره کنند و در مواقع لزوم رهنمود داده یا انتقاد کنند.»
این فعال حقوق بشر البته شخصیت آدمها را نیز در این تغییر مشی موثر می‌داند و به عنوان مثال به ماندلا اشاره می‌کند که حاضر نشد بیشتر از چهار سال در قدرت بماند و در اوج محبوبیت از قدرت کناره‌گیری کرد.
در حالی که به نظر او موضع‌گیری کنونی آنگ‌سان سوچی در قبال کشتار مسلمانان در میانمار دقیقا به دلیل باقی ماندن در قدرت است: «آنگ‌سان‌سوچی چون پیروانش بودایی هستند و باید در دور بعدی انتخابات از آنها رأی بگیرد و اگر اکنون آنها را محکوم کند یا جلوی کشتار مسلمانان توسط آنها را بگیرد از آنها رأی نخواهد گرفت، این کار را نمی‌کند.»
به نظر عبادی، سوچی به آرمان‌های دموکراسی که یکی از آنها تامین حقوق اقلیت است، پشت کرده است.
تردید در درستی اعطای نوبل صلح به سوچی
در جریان کشتار مسلمانان روهینگیا و موضع آنگ‌سان‌سوچی گروهی گفته‌اند باید جایزه نوبل صلح را از او پس بگیرند.
گروهی دیگر نیز بر این عقیده‌اند که اصولا این جایزه معتبر نیست و اعطای آن به کسانی چون سوچی نشان می‌دهد که کمیته نوبل صلح، چندان بر اساس معیارهای انسانی نامزدها را انتخاب نمی‌کند.
شیرین عبادی اما معتقد است در آن زمان که نوبل صلح به آنگ‌سان سوچی داده شد، او این جایزه را به حق دریافت کرد چرا که حاضر نشد به خاطر باقی ماندن در قدرت در کشورش جنگ داخلی راه بیندازد.
به گفته برنده ایرانی نوبل صلح: «رفتار پس از دریافت جایزه دیگر ارتباطی به موسسه نوبل ندارد، ارتباط به کسی دارد که این جایزه را گرفته و او باید حرمت جایزه‌اش را حفظ کند که متاسفانه در مورد خانم سوچی این اتفاق نیفتاد و او احترام این جایزه را حفظ نکرد.»
