مرگ تدریجی قنات ها سیستان و بلوچستان را با کاهش آبدهی مواجه کرد/ از خشک شدن 95 رشته قنات در نیکشهر

به گزارش عصرهامون، ایران یکی از کهن‌ترین کشورهای جهان در احداث قنات به شمار می رود و ایرانیان در سراسر جهان به عنوان مبدعین قنات شناخته شده‌اند اما با این وجود اکثر قنات‌های جهان به خصوص ایران به دلیل حفر بی‌رویه چاه‌های کشاورزی در حال خشک شدن هستند و زنگ خطر برای قنات ها از سال 2004 به صدا درآمده به نحوی که روز به روز تعدادی از آن ها از حیز انتفاع خارج می شوند.

در این میان سیستان وبلوچستان دارای هزار و ۹۲۵ رشته قنات است که از این تعداد چیزی حدود 600 مورد به دلیل خشکسالی های پی در پی 20 ساله اخیر و کاهش چشمگیر متوسط بارندگی خشک شده به گونه ای که چهره بسیاری از بخش های استان با ریزگرد ها و وزش بادها، نابودی مزارع و باغات میوه، کمبود آب آشامیدنی و سهمیه بندی ها و خشک شدن قنوات رو به پیری گذاشته است.

همه قنوات استان با کاهش آب دهی مواجه است
مهدی خاشی قلعه نو کارشناس قنوات سازمان جهاد کشاورزی استان در گفت وگو با عصرهامون اظهار کرد: سیستان وبلوچستان دارای هزار و ۹۲۵ رشته قنات است که از این تعداد چیزی حدود 600 رشته با کاهش آبدهی بین 60 تا 100 درصد مواجه اند به گونه ای که بعضی مطلقا خشک و بعضی ها مقدار کمی آب دارند که به محدوده 60 درد می رسد.

وی بیان این مطلب که همه قنوات استان کاهش آب دهی پیدا کرده است، گفت: حدود 500 رشته دیگر از این قنوات کاهش آب دهی بین 40 تا 60 درصد داشته و مابقی قنوات که حدود 825 رشته است هم با کاهش آبدهی تا 40 درصد مواجه می باشند.

خاشی قلعه نو در خصوص راهکارهای جلوگیری از خشک شدن قنوات استان افزود: سه بحث اصلی در حفظ احیای قنات وجود دارد جدای از اثرات خشکسالی که دامنگیر کل کشور و استان است و به کاهش بارندگی هم مربوط می شود، یکی جلوگیری از برداشت های غیرمجاز است.

شرکت آب منطقه ای از برداشت آب از چاه های غیر مجاز جلوگیری کند

وی در تکمیل مطلب فوق بیان کرد: برای جلوگیری از آسیب های جدی به قنوات استان ضروری است شرکت آب منطقه ای از برداشت آب از چاههای غیر مجاز به طور جدی جلوگیری و آنها را پلمپ کند که این برنامه را اجرا می کند.

کارشناس قنوات سازمان جهاد کشاورزی استان با بیان اینکه باید از حفر چاه در بالا دست قنوات جلوگیری شود، افزود: نصب کنتور حجمی هوشمند بر روی چاههای مجاز و نظارت مستمر بر عملکرد این چاهها از دیگر اقدامات ضروری برای جلوگیری از آسیب جدی به قنوات سیستان و بلوچستان است.

این مسئول سومین مورد را افزایش اعتبارات عنوان کرد و گفت: چون متولی بخش مرمت قنات ها سازمان جهاد کشاورزی است هم مشارکت مردمی را می طلبد هم افزایش اعتبارات سازمانی را که گاها به موقع تخصیص پیدا نمی کند یا به اندازه نیاز قنوات نیست که این مشکل کل کشور است.

بیش از 95 رشته قنات نیکشهر کاملا خشک شده است

صاحب گل صالحی فرماندار شهرستان نیکشهر در گفت وگو با خبرنگار پاپایا با بیان اینکه خشکسالی های چندساله اخیر موجب نابودی کشاورزی و خشک شدن تعدادی از قنات های آب ده این شهرستان شده است، گفت: شهرستان نیکشهر در مجموع 384 قنات دارد که در سال های پر بارش منبع آبی خوبی برای توسعه کشاورزی و کشت انواع محصولات زراعی و باغی بوده است.

خسارت سنگین خشکسالی به زمین های زراعی و باغی

وی با اشاره به خسارت سنگینی که بر اثر خشکسالی به بیش از 9 هزار هکتار زمین های زراعی و باغی در نیکشهر وارد شده است، افزود: خشکسالی بیش از 20 سال اخیر خسارت سنگینی به بخش های کشاورزی، آبرسانی شهری و روستایی وارد کرده که نیازمند توجه دولت و تخصیص اعتبارات ویژه ای برای جبران این خسارت ها هستیم.

فرماندار نیکشهر خواستار تخصیص اعتبار ویژه برای احیا و بازسازی قنوات نیکشهر شد
فرماندار نیکشهر گفت: بالا بودن سنگ کف و کمبود سفره های آب زیرزمینی در این شهرستان کاملا محسوس است که در مواقع بارندگی میلیون ها مترمکعب آب بدون استفاده با به جا گذاشتن خسارت به زمین های کشاورزی و خانه های حاشیه رودخانه به دریا عمان می ریزد. صالحی تخصیص اعتبار ویژه ای برای احیا و بازسازی قنوات شهرستان نیکشهر را خواستار شد.

منابع آبی به دلیل خشکسالی ها جوابگوی مصرف مردم نیست

احسان الله ریگی بخشدار لادیز هم با اشاره به مشکل کم آبی به علت کاهش متوسط بارندگی ها در سال جاری در برخی نقاط شهرستان گفت: متوسط بارندگی ها در دشت میرجاوه 30 میلی متر در سال و در بخش لادیز 100 میلی متر در سال بوده است اما امسال متوسط بارندگی ها تنها 15میلی متر بوده است و از آنجایی که قنات ها و چشمه قنات ها از باران های فصلی تغذیه می شوند پیش بینی می شود این کاهش بارندگی ها باعث ایجاد مشکلاتی در فصل گرما در نقاط کوهستانی شود.

وی در گفت و گو با خبرنگار لادیز از وجود 370 قنات و چشمه قنات در میرجاوه خبر داد و افزود: تعداد قنوات خشکیده میرجاوه انگشت شمار است؛ اما از آنجایی که لادیز مرکز بخش است و قرار شده به زودی به شهر ارتقا یابد این امر سبب افزایش جمعیت این منطقه شده که منابع آبی به دلیل خشکسالی های اخیر جوابگوی مصرف مردم نیست و برخی مشترکین نیز الگوی مصرف را رعایت نکرده و این مسائل سبب کم آبی در فصل گرما در این بخش می شود.

لازم به ذکر است سیستان و بلوچستان جزو استان های قنات خیز کشور است، که رتبه 6 کشور در تعداد و رتبه چهارم در وابستگی به آب قنات را دارد.