گزارشی مختصر از نقض حقوق بشر دربلوچستان دردوماهه نخست1393 مارتین خانزهی (ازگروه حقوق بشر بلوچستان)
در پی قتل یک معلم به نام جواد نوروزی در شهرستان سرباز بخش حیط، داماد ملک محمد آبادیان به نام صدیق دلیری بازداشت و ملک محمد ابادیان با وجود اینکه مدت سه سال است که در زندان های وزارت اطلاعات و مرکزی زاهدان به سر می برد از سوی ماموران وزارت اطلاعات و دادستان زاهدان محمد مرزیه متهم به مشارکت در قتل شد
1- در پی قتل یک معلم به نام جواد نوروزی در شهرستان سرباز بخش حیط، داماد ملک محمد آبادیان به نام صدیق دلیری بازداشت و ملک محمد ابادیان با وجود اینکه مدت سه سال است که در زندان های وزارت اطلاعات و مرکزی زاهدان به سر می برد از سوی ماموران وزارت اطلاعات و دادستان زاهدان محمد مرزیه متهم به مشارکت در قتل شد.
روز دوشنبه 29 اردیبهشت ملک محمد آبادیان از بند 6 زندان مرکزی زاهدان برای بار دوم در یک ماه اخیر به وزارت اطلاعات منتقل شده است. بار اول برای بیان سخنان دیکته شده مورد فشار قرار گرفته است اما وی نپذیرفته و این بار پس از احضار، وی را متهم به مشارکت در قتل معلم ترور شده در بخش حیط شهرستان سرباز که خانه ملک محمد آبادیان در آن بخش است کرده اند.
روز جمعه (2 خرداد) چند نفر از نیرو های وزارت اطلاعات ، و روز شنبه( 3 خرداد) خود محمد مرزیه دادستان زاهدان به دیدار وی آمده و هر دو گروه سعی کرده اند وی را متهم به ترور “جواد نوروزی” کنند. اما ملک محمد در دفاع از خود گفته است: “من سه سال است در دست شما هستم چطور می توانم کسی را به قتل برسانم.
لازم به ذکر است که ملک محمد ابادیان به همراه سه فرزند ، داماد، و چند نفر از اقوامش و همچنین مولوی فتحی محمد نقشبندی امام جمعه شهرستان راسک، مولوی عبدالغفار نقشبندی نائب امام جمعه شهرستان راسک و مولوی عبدالله ملازاده امام جمعه پارود از آغاز سال 90 تا کنون در بازداشت به سر می برند و اخیرا با وجود قول ازادی رسمی با احکام سنگینی از اعدام ، زندان و تبعید مواجه شده اند.
2-حامد ریگی برادرزاده یکی ازعلمای معروف خاش به نام حافظ گوهرکوهی است که ازچندماه پیش به طورناگهانی ناپدید شده بودجسد وی دراطراف زاهدان کشف شد.
3-روزیکشنبه 10فروردین ماه مولوی عبدالله باجی زهی پس ازنماز عشا وخروج از مسجددرمنطقه شیرآباد زاهدان مورد تهاجم قرارگرفت ومهاجمین با شیلیک 4گلوله به سرش در دم اورا به قتل رساندند.
ودرهمان روز2تن دیگر به نامهای شاهوزئی هدف رگبار گلوله قرار گرفتندو هر دوجان باختندسنین آنها 36و40ساله بود.آنها درخیابان جام جم زاهدان ترورشدند.
4-روزدوشنبه 11فروردین ماه آقای کهرازهی 45 ساله درشهر زاهدان هدف 8گلوله قرار گرفت که بشدت زخمی شد.
5-روزسه شنبه 12فروردین ماه حوالی ساعت 15 آقای خداداد ناروئی 60 ساله ازریش سفیدان ومعتمدین شهر بزمان ازتوابع ایرانشهر هدف گلوله قرار گرفت وجان باخت.
بنا به گفته شاهدان عینی ومنابع موثق ترورها درسطح شهر زاهدان واستان سیستان وبلوجستان توسط تیم های ترور وزارت اطلاعات واطلاعات سپاه پاسداران صورت می پذیرد.
6-روز شنبه 23 فروردین ماه یک جوان بلوچ به نام نعیم بزرگزاده فرزند عبدالصمد توسط 3 مهاجم مسلح مورد حمله قرار گرفت که در اثر جراحات شدید ناشی ازشدت گلوله جان سپرد.قتل نعیم بزرگزاده توسط بسیج عشایری صورت گرفته.
گفتنی است سپاه پاسداران ازسال 88 امنیت استان سیستان وبلوچستان را به عهده گرفته است و با مسلح کردن طوائف بلوچ طرح بومی سازی امنیت را اجرا کرده که به علت ورود سلاح به استان اکثر نزاع ودرگیریهای شخصی منجر به قتل میشود.
7-روزیکشنبه 24 فروردین ماه مولوی اسماعیل ملازهی داماد مولانا عبدالحمید امام جمعه اهل سنت زاهدان که به اتهمات واهی ماه ها است که در زندان به سر می برد بدون هیچ دلیلی مورد برخوردهای وحشیانه وتوهینهای غیرانسانی قرار گرفت. رفتارهای وحشیانه وغیر انسانی علیه زندانیان سیاسی بلوچ بطورمستمر در زندان زاهدان ادامه دارد که ازجمله آنها انتقال زندانیان سیاسی بلوچ به سلولهای انفرادی بند قرنطینه.شکنجه گاه زندان زاهدان وموردشکنجه واذیت وآزارقراردادن آنها عدم درمان زندانیان سیاسی پخش کردن زندانیان سیاسی در بندهای مختلف و قرار دادن آنها درکنار مجرمین عادی وموارد متعدددیگر.
8-روزسه شنبه 30 فروردین ماه زندانی رسول فخیره 50 ساله از بند7 زندان مرکزی زاهدان درمحوطه زندان زاهدان به دارآویخته شد.
9-روزپنج شنبه 4 اردیبهشت ماه 2 زندانی به نامهای مجتبی نوری 27 ساله و علی دنیا دیده 30 ساله درمحوطه زندان مرکزی زاهدان به دارآویخته شدند.
10-روزشنبه 6 اردیبهشت ماه 3 زندانی تحت عنوان قاتلان دادستان زابل اعدام شدند.این سه زندانی برای مدت کوتاهی در بند1 معروف به جوانان و بند3 زندانی بودند سنین این سه زندانی بین 20 تا 23 سال بود .علرغم اینکه آنها نزدیک به پنج ماه در اطلاعات زاهدان بودند.هنگام انتقال به زندان کف پاهاوکمرآنهادراثر زدن کابل و سایر ابزار شکنجه زخمی بود وبه سختی قادر به راه رفتن خوابیدن ونشستن بودند بازجویان وزارت اطلاعات در طی مدت بازداشت آنها دراداره اطلاعات تمامی شیوه های شکنجه را برای اعتراف گیری علیه آنها بکار برده است وتحت شکنجه های وحشیانه اقدام به گرفتن اعترافات تلویزیونی ازآنها نموده اند اسامی اعدام شدگان عبارتند از1-علی ده مرده 20ساله2-ایمان گلوی20 ساله 3-امیر پیری 23 ساله
11-حیات بلیده ای زندانی عادی زندان چابهار بر اثر ابتلا به ایدزجان سپرد.گفتنی است شیوع بیماری عفونی ایدزدرزندانهای ایران نگران کننده است واین بیماران غالبا ازامکانات پزشکی مناسب برخوردار نیستند.
12-12اردیبهشت 8 نفر از یک طایفه به نامهای یاسردهانی گنکی.یوسف دهانی گنکی. محمد دهانی گنکی. مهدی دهانی گنکی. ناصر دهانی گنکی. عارف دهانی ومهیم دهانی توسط نیروهای نظامی بازداشت شدند
13-یورش ماموران وزارت اطلاعات به روستای چشمه زیارت که در حدود30 کیلومتری شهر زاهدان است وگروگان گرفتن مردان این روستایی محروم.اسامی تعدادی از افراد که در این یورش به گروگان گرفته شده اند عبارتند از1-دوست محمد نوهتانی 57 ساله 2-عبدالغفار نوهتانی 35 ساله 3-عبدالحمید نوهتانی 31 ساله 4-عبدالله نوهتانی 22ساله 5-عبدالرحمان نوهتانی 31 ساله 6-حبیب الله نوهتانی 35 ساله 7-الیاس نوهتانی 40 ساله
افراد فوق به دلیل اینکه بستگان آنها از فعالین سیاسی بلوچ ودر خارج از کشور هستند به گروگان گرفته شده اند یکی از شیوه های غیر انسانی که بازجویان وزارت اطلاعات دراستان سیستان وبلوچستان علیه فعالین سیاسی به کار می برندبه گروگان گرفتن اعضای خانواده آنها به منظور وادار کردن فعال سیاسی به تسلیم است ودرموارد متعدد زیادی ازآنها به احکام سنگین ویا بلاتکلیف در زندان بسر می برند.
14-روزدوشنبه 15 اردیبهشت ماه در یک اعدام جمعی وقرون وسطایی 5 زندانی در زندان مرکزی کرمان اعدام شدند.وبعضی ازآنها به مدت 4 سال درزندان بودند.اسامی اعدام شدگان عبارتند از1-رحیم براهوئی 30 ساله 2-ظاهربراهوئی33 ساله 3-عطاالله براهوئی 37 ساله 4-عیسی ریگی 42 ساله 5-یونس ناروئی
15-روزپنج شنبه 18 اردیبهشت 5 زندانی را برای اجرای حکم ضد بشری اعدام به سلولهای انفرادی بند قرنطینه زندان زاهدان منتقل کردند اسامی آنها عبارتند از محمد یعقوب اسحاق زهی. خدانور درون پرور. حلیم بشام ناروئی. مهدی آبخوروگیجی بودند. 5 زندانی روزشنبه 20 اردیبهشت به میدان اعدام برده شدند وحتی طناب دار بر گردن آنها قرار گرفت ولی در آخرین لحضات 2 نفر ازآنها به نامهای محمد یعقوب اسحاق زهی 35 ساله وخدانور درون پرور 33 ساله اعدام شدند و3 نفر دیگربه بندهای عمومی باز گردانده شدند.یکی از شیوه های غیر انسانی و ضد بشری که علیه زندانیان محکوم به اعدام به کار برده می شود این است که آنها را گاها تا چند بار پای چوبه دار می برند ودر آخرین لحظه حکم اعدامشان را به تعویق می اندازند آنها شاهد اعدام همبندیان خود هستند که طبعات شدیدروحی بر آنها وارد می شود و گاها تعادل روحی خویش رابرای مدت طولانی ازدست می دهند.
16-حسینعلی شهریاری نماینده زاهدان از تیرباران اعضای یک خانواده(پدر. مادرباردارودو کودک وبه آتش کشیدن آنها در شهر دلگان استان سیستان و بلوچستان خبر داد به گزارش خبرگذاریها آقای شهریاری روز دوشنبه 22 اردیبهشت در صحن علنی مجلس با اعلام این خبر از دولت خواسته به امنیت شهروندان بیشتر توجه کند.
بسیاری دیگر ازجنبه های حقوق بشر دربلوچستان از مسائل محیط زیست تا حقوق زنان و کودکان و…… در این نوشتار قید نشده است.