پیگیری پروژه شاهراه مواصلاتی افغانستان به بندر چابهار در ایران
درصورت اجرایی شدن این پروژه پیش بینی شده بود که بندرچابهار به کابل و نقاط شمالی افغانستان پیوند خواهد خورد. به نوشته مطبوعات هند این جاده ها هم اکنون نیزآماده بهره برداری هستند و بندرچابهارنیزبرای تبدیل شدن به کانون اصلی ترانزیت کالاهای هندی به مقصد افغانستان و کشورهای آسیای میانه ازآمادگی لازم برخورداراست.
موضوع انجام چنین پروژه ای حدود دو سال پیش در حاشیه نشست غیرمتعدها در تهران مطرح و از سوی سه کشور ایران، هند و افغانستان مورد استقبال قرار گرفت. هر چند که سه کشور ایران، هند و افغانستان درسال دوهزار وسه میلادی متن نخستین موافقنامه چنین پروژه ای را امضا کرده بودند.
موضوع کانونی جذابیت این پروژه برای سه کشور این بود که افغانستان به یک بندردریایی نزدیک، و نفت دست می یافت، متقابلاً ایران به مشتری خریدار نفت نیاز داشت و هند نیز در این میان خواهان دست یابی به بازارهای آسیای میانه بوده و می توانست نفت مورد نیازخود را با سهولت بیشتری تهیه نماید.
یک روزنامه هندی به هنگام آغاز گام های اولیه توافق در مورد توسعه راه های مواصلاتی افغانستان به چابهار در این باره نوشت: موقعیت جغرافیایی این سه کشور، عمده ترین عامل درتجارت سه جانبه محسوب می شود.
آن هنگام انورالحق احدی، وزیربازرگانی و صنایع افغانستان و ابوالفضل زهروند، سفیر جمهوری اسلامی درافغانستان موافقت نامه ای را درجهت گسترش مناسبات بازرگانی میان دو کشور امضاء کردند.
موضوع عمده ی این توافقنامه درواقع توسعه راه های ارتباطی کانون های تجاری افغانستان به بندر چابهار ایران بوده است.
به نوشته مطبوعات هند، ایران طی ده سال گذشته دولت هند برای توسعه بند چابهار با دولت ایران همکاری کرده است تا زمینه پهلو گرفتن کشتی های هندی دراین بندرایرانی برای تخلیه محموله های خود به مقصد افغانستان و بازارهای آسیای میانه امکان پذیرشود.
براساس توافقنامه ای که درسال دو هزارو سه به امضا رسید ذکر شده بود که ایران جاده چابهار را تامرز افغانستان آماده سازد و درادامه دولت هند همین راه را ازمرزافغانستان تا زرنج – دل آرام که درجوارشاهراه قندهار – هرات واقع است ادامه دهد.
درصورت اجرایی شدن این پروژه پیش بینی شده بود که بندرچابهار به کابل و نقاط شمالی افغانستان پیوند خواهد خورد. به نوشته مطبوعات هند این جاده ها هم اکنون نیزآماده بهره برداری هستند و بندرچابهارنیزبرای تبدیل شدن به کانون اصلی ترانزیت کالاهای هندی به مقصد افغانستان و کشورهای آسیای میانه ازآمادگی لازم برخورداراست.
لازم به یاد آوری است که دولت اسلامی ایران درسال 1991 میلادی چابهاررا منطقه ویژه اقتصادی اعلام کرد تا امکان سرمایه گذاری خارجی به ویژه ازسوی کشورهای جنوب شرق آسیا دراین بندرفراهم گردد. به دنبال این تصمیم درسالهای دوهزارمیلادی دولت هند برای سرمایه گذاری درچابهاراعلام آمادگی کرد و از آن هنگام حضورنمایندگان تجاری هند دراین بندربه طور قابل توجهی افزایش یافته است.
به نوشته روزنامه هندی آسیا تایمز، علاوه بریک بزرگراه عمده که چابهاررا به بزرگراه قندهار- هرات متصل می کند، دو طرح ریلی نیز دردست اجرا قراردارند، نخستین خط آهن که هندی ها ساخت آنرا برعهده گرفته اند بندرچابهاررا به منطقه ” حاجی گاک ” که ارزش ذخایر معدنی آن بین یک تا سه هزارمیلیارد دلار برآورد می شود، وصل خواهد کرد، وخط آهن دوم که ایران ساخت آنرا برعهده داردشهرهرات درافغانستان را به مشهد و از آنجا تا ترکیه ادامه می یابد.
به نوشته آسیا تایمز نیمی از نفت مورد نیاز افغانستان ازسوی ایران تامین می شود که به صرفته ترین منبع انرژی برای افغانستان است.
درصورت نهائی و اجرایی شدن پروژه سه جانبه ایران، هند و افغانستان، درمیان مدت چابهاربه کانون تپنده تجارت دریائی افغانستان و شاهراه گسترش بازارفروش هند درآسیای میانه تبدیل خواهد شد.
هرچند که پاکستان احتمالاً ازادامه و تحقق چنین طرح استراتزیکی میان سه کشورخوشنود نیست.
تحقق چنین طرحی به طور طبیعی افغانستان را یک گام دیگراز پاکستان دور و به هند رقیب تاریخی و منطقه این کشورنزدیک خواهد کرد.
درباره طرح مجدد پروژه ازسوی دولت کابل و تصمیم به پیگیری آن تا نهائی شدن این روزها درمطبوعات افغانستان مورد توجه قرار گرفته است. به همین مناسبت درگفت وگوئی با یک روزنامه نگاروفعال سیاسی درکابل ازوی درباره جذابیت چنین طرحی برای افغانستان پرسیدم. فاضل سنگچارکی درکابل. گوش کنید:
