پیامدهای حقوقی مصوبه کنگره آمریکا برای گروگانگیران ایرانی
مصوبه اخیر کنگره آمریکا میتواند برای افرادی که در گروگانگیری سفارت آمریکا پس از انقلاب دست داشتند نیز پیامدهای ناخوشایندی داشته باشد. شماری از گروگانگیرها به آمریکا رفتوآمد میکنند و برخی حتی در آنجا خانه خریدهاند.
جیسون رضائیان در مقالهای که روز شنبه (۲۹ آوریل / ۹ اردیبهشت) در واشنگتن پست منتشر شد بر پیامدهای حقوقی آخرین مصوبه کنگره آمریکا برای تنبیه مقامات جمهوری اسلامی تاکید ورزیده که به نقض حقوق بشر و “گروگانگیری” متهم هستند.
روز پنجشنبه (۲۶ آوریل) نمایندگان کنگره لایحه موسوم به “مسئولیت ایران در زمینه حقوق بشر و گروگانگیری” را با ۴۱۰ رای موافق و ۲ رای مخالف تصویب کردند.
گزارشگر واشنگتنپست در مقاله خود به سخنرانیهای نمایندگان کنگره و گفتوگوهای خصوصی خود با آنها استناد میکند و آن را با این جمله تد پو، نماینده جمهوریخواه کنگره آغاز کرده است: «روز تسویهحساب با رژیم ایران فرارسیده است.»
رضائیان سپس مینویسد: «طرحی که روز پنجنشبه (۲۷ آوریل) در مجلس نمایندگان به تصویب رسید، تازهترین تلاش برای پایان دادن به سنت گروگانگیری شهروندان آمریکایی توسط حکومت ایران است».
گزارشگر ایرانی-آمریکایی تاکید میکند که برای آزادی شهروندان آمریکایی از زندانهای ایران اقدامات مشابهی در گذشته نیز صورت گرفته، اما مصوبه یادشده به دو دلیل از اهمیت ویژهای برخوردار است: نخست اینکه تنها به آزادی زندانیان اکتفا نمیکند بلکه دقیقتر به روند گروگانگیری به عنوان وسیلهای برایتاثیرگذاری بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی میپردازد. دوم اینکه از تصویب تحریمهای فلهای که میتوانند به ملت ایران آسیب برسانند میپرهیزد و تنها مقاماتی را در تیررس تحریمها قرار میدهد که در روند گروگانگیریها تاثیرگذار بوده یا به طور مستقیم در آنها شرکت داشتهاند.
سفرهای مقامات ایرانی به آمریکا
رضائیان در مقاله خود به سفرهای مسئولان جمهوری اسلامی به ایالات متحده اشاره میکند. به عنوان نمونه، شمار زیادی از مقامات ایرانی برای شرکت در نشستهای سازمان ملل به نیویورک میروند. رضائیان در این راستا از معصومه ابتکار نیز نام میبرد.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری که گروگانهای سفارت آمریکا در سالهای اول انقلاب به او لقب “خواهر ماری” داده بودند، یکی از سخنگویان “دانشجویان خط امام” بود که در آبان ۱۳۵۸ سفارت آمریکا را اشغال کردند و شماری از کارمندان آن را ۴۴۴ روز گروگان گرفتند.
گزارشگر ایرانیتبار واشنگتن پست مینویسد: «رژیم ایران نمیداند یا نمیخواهد بپذیرد که این گروگانگیریها جنایت علیه بشریت بهشمار میروند و قوانین بینالمللی عرفی را نقض میکنند.»
او در ادامه تاکید میورزد که مقامات ایرانی تاکنون نسبت به مسئولیت شخصی خود در این گونه اعمال بیاعتنا بودهاند زیرا کسی از آنها بازخواست نکرده است. به اعتقاد او اقداماتی مانند مصوبه اخیر مجلس نمایندگان آمریکا به آنها میفهماند که باید به عنوان فرد پاسخگو باشند.
پیامد گروگانگیری برای اسیران
جیسون رضائیان به این نکته نیز اشاره میکند که عمل گروگانگیری برای جمهوری اسلامی تنها یک کنش سیاسی بهشمار میرود اما پیامدهای روحی و جسمی فراوانی برای گروگانها دارد.
او مینویسد: «گروگانگیری زندگی برخی را از بین میبرد، اعضای خانواده را از یکدیگر جدا میکند و ضربه روحی ماندگاری به فرد میزند. آیا نمونههای نقض حقوق بشر بدتر از این هم وجود دارد؟ بیشک نه.
این اقدام هر گونه پیمان بینالمللی را لگدمال میکند و باید خاتمه یابد. این گونه اقدام را تروریستها و دزدان دریایی بهکار میبرند نه کشورهای بهرسمیت شناخته شده.»
جیسون رضائیان خود در تیر ماه ۱۳۹۳ به همراه همسرش در تهران دستگیر شد و حدود ۱۸ ماه را در زندانهای جمهوری اسلامی سپری کرد. او پس از آزادی علیه جمهوری اسلامی به دادگاه فدرال ایالات متحده شکایت کرد.