پایان سلطه انحصاری یک زبان رسمی دولتی در ایران

حقوق زبانی گویشورانی جمعیت‌های زبانی در ایران یکی از عرصه های اعمال وسیع و هولناک تبعیض علیه زبانهای غیرفارسی و بدینوسیله تحقیر علیه خلق های  غیرفارس در ایران است. تبعیض علیه زبانهای غیرفارسی (زبان های ترکی، کردی، عربی، بلوچی، لری و…) یکی از ارکان سیاست استعمار داخلی از سوی دولت مرکزی در زمان پهلوی ها وهم اینک رژیم جمهوری اسلامی است.

تبعیض در عرصه حقوق زبانی عملا به تحقیر و حتی خشونت آشکار و پنهان، کلامی و فیزیکی علیه مردمان غیرفارس زبان راه برده است. تحقیری که میتوان آن را در لابلای سطور ادبی تحریر شده، رسانه‌های رسمی ، یا در صحنه های مختلفی از فیلم ها و سریال های تولید شده به زبان فارسی و نیز عمکرد کلیت ساختار حکومتی در سطوح مختلف را میشود مشاهده کرد. برای نمونه دفاع از زبان مادری و یا مطالبه حق تحصیل به زبان مادری از سوی فعالین مدنی (زارامحمدی و علیرضا فرشی) به محکومیت چندین ساله آنان به زندان منجر میشود.

متاسفانه پیش از این امکانی برای شنیدن چند و چون تبعیض ها و تحقیرها در عرصه بی حقوقی در زمینه زبانی در طول صدسال گذشته وجود نداشت و اگر هم چنین امکانی وجود داشت امکانی بسیار محدود بوده است. اما از یکسال قبل کمپین “پایان تک زبانی” با تهیه هشتکی تحت عنوان “منوفارسی” در شبکه های اجتماعی ایده‌ای را مطرح کرد تا رنج های حاصل از تبعیض ها و ابراز دردهای حاصل از تحقیرها بی حقوقی زبانی را از زبان خود قربانیان در سوسیالمیدیا مطرح شود و این ایده با اقبال از طرف جامعه مدنی ملیت‌های غیرفارس روبرو شد و افکار عمومی را از ابعاد تبعیض مطلع کرد.

اینک به حق هشتک “منوفارسی” از سویی به پلاتفرمی برای بیان تبعیض ها و تحقیرهای متکلمین به زبانهای غیرفارسی تبدیل شده و از سوی دیگر این هشتک زمینه را برای طرح اندیشه های و بحث هایی باز کرده است که در آن کنار گذاشتن یک زبان انحصاری رسمی و طرح بدیل های دمکراتیک در سیاست زبانی در ایران چندزبانی را به میان کشیده است.

یکی از مسئولین کمپین “پایان تک زبانی” میگوید که تا کنون 23 ملیون نفر از کاربران شبکه اجتماعی در ایران هشتک “منوفارسی” را مشاهده کرده اند و این عدد با گذشت هر روز بیشتر و بیشتر میشود. در طول روزهای گذشته هشتک “منوفارسی” به یکی از تیترهای قابل توجه خبرگزاریها ارتقاء یافته و جدا از شبکه های اجتماعی اغلب رادیو و تلویزیونهای مطرح که اخبار را برای ایران رله میکنند گفتگوهای مختلفی را با دعوت از کارشناسان متفاوت به انجام رسانده اند.

اینک “منوفارسی” به فریاد زبان دوخته گان و به دیسکورسی جدی در تقابل با اقتدارگرایی سیطره جویانه مرکزگرایان تبدیل شده است. ما از گسترش کارزار “منوفارسی” استقبال میکنیم و برای نفی انحصارگرایی زبان رسمی در ایران و ساختن ایرانی فدرال دمکراتیک با حقوق برابر از هیچ کوششی فروگذاری نمیکنم.

کنگره ملیتهای ایران فدرال

فبورى 2022