گزارش چهاربهاران از فقر و محرومیت حاشیه منطقه آزاد چابهار: کارنامه ناموفق بیست ساله منطقه آزاد چابهار در توسعه و آبادانی نواحی همجوار/ از جشنواره های میلیاردی تا گسترش و افزایش آسیبهای اجتماعی حاشیه نشینی

با گذشت بیست سال از تاسیس منطقه آزاد چابهار فقر و محرومیت در حاشیه و نواحی همجوار شهرستان در حال گسترش است.

با گذشت بیست سال از تاسیس منطقه آزاد چابهار فقر و محرومیت در حاشیه و نواحی همجوار شهرستان در حال گسترش است.
به گزارش چهاربهاران، چابهار به لحاظ جغرافیایی درجنوب استان پهناور سیستان وبلوچستان و در منتهی الیه جنوب شرقی کشور و دورترین شهرستان به تهران قرار دارد این شهرستان همانند سیار شهرهای استان دور از مرکز وامکانات بخصوص امکانات زیرساختی قرار ندارد.

منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار یکی از مناطق آزاد هفت‌گانه ایران است که در راستای اهداف اقتصادی این کشور، در اوایل دههٔ ۱۳۷۰ در کنار چابهار و در پیرامون دریای عمان و اقیانوس هند بنیان گذاشته شده است؛ همانطور که قبلا بیان شد نبود زیرساختهای لازم از جمله شبکه حمل نقل ریلی وجاده ای مناسب در پسکران بندر و فرودگاه اختصاصی مانع رسیدن این بندر به اهداف شده است.

بر اساس ماده دو قانون اداره مناطق صنعتی تجاری کشور كمك‏هاي سازمان جهت عمران و آباداني ساير نواحي همجوار با تصويب هيأت دولت امكان‏پذير است، اگر نگاهی به کارنامه بیست وپنج ساله منطقه آزاد چابهار در توسعه نواحی همجوار بپردازیم نمره قابل قبولی شامل این منطقه نخواهد گردید.

بر اساس ماده دو قوانین اداره منطقه آزاد در اختیار مناطق آزاد در نظر گرفته شده است، مؤید توجه به از بین بردن فقر و حمایت از محرومین و نیازمندان بومی در نواحی همجوار است، آنچنان که در بند “ز” ماده 112 فصل اقتصادی قانون برنامه پنج ساله پنجم (1394-1390) سازمان های مناطق آزاد در کشور موظف شده اند برای زدودن فقر از چهره مناطق آزاد تجاری صنعتی، حداکثر تا یک درصد(1%) از محل وصول عوارض ورود و صدور کالاها و خدمات این مناطق را از طریق نهادهای حمایتی به محرومین و نیازمندان بومی این مناطق اختصاص دهند.

سئوال اینجاست منطقه آزاد چابهار چقدر توانسته است بر اساس قوانین فوق در طول این مدت برنامه ریزی مناسبی برای معیشت ورفاه مردم در نواحی همجوار ایجاد و یا در کاهش مشکلات انان سهمی سهم داشته است.

وضعیت حاشیه نشینی و وجود روستاهای بسیار فقیر با حداقل امکانات رفاهی در دشتیاری و حومه بخش مرکزی چابهار موید عدم موفقیت مناطقه آزاد چابهار در توسعه نواحی همجوار دارد.

برگزاری مراسم جشن و جشنواره های میلیاردی در منطقه آزاد زیبنده شهرستانی با گسترش حاشیه نشینی وادامه این روند با مهاجرت روستائیان به دلیل نابودی کشاورزی نشانی از خشکسالی و وجود آسیب‌های اجتماعی شامل اعتیاد به مواد مخدر که خود زمینه‌ای برای آسیب‌های دیگری از جمله سرقت و شاید هم جرایمی مانند قتل و غارت می شود نیست.

برخی کودکان و نوجوانان بخصوص در روستاها و حتی در بندر چابهار به جای تحصیل و حضور سر کلاس‌های درس و مدرسه به اجبار برای کمک به معاش خانواده به ناچار اقدام به ترک تحصیل و ایجاد مشکلات وآسیبهای اجتماعی بسیار می شوند.

کارشناس علوم اجتماعی با اشاره به ارتباط بین گسترش حاشیه نشینی و افزایش کجروی در جامعه اظهار کرد: زندگی در مناطق حاشیه ای و فقیرنشین با افزایش کجروی رابطه دارد.

محمد حسین بزرگ زاده در گفت و گو با خبرنگار چهاربهاران، افزود: وضع نامناسب زندگی مانند از جمله ترک تحصیل، نبود زیر ساختهای اولیه برق و آب و مسکن مناسب و وجود جمعیتهای زیاد در خانوارهایی با درآمد بسیار پائین فضا را برای افزایش آسیب های اجتماعی فراهم می کند.

وی بیان کرد: بندر چابهار از جمله شهرهایی است که به دلیل توسعه صنعتی بخصوص در پنج سال اخیر بسرعت رشد بسیار قابل ملاحظه ای در حاشیه نشینی داشته است، تا جائیکه با احتساب برخی مناطق حاشیه ای حدود چهل هزار نفر در حومه چابهار زندگی می کنند وعدم ساخت مراکز درمانی، مدرسه، خیابان کشی، احداث پارک، روشنایی معابر دراین حاشیه به بهانه نداشتن مجوز ساخت بر مشکلات این حاشیه افزوده است.

کارشناس اجتماعی خاطر نشان کرد: گسترش حاشیه نشینی در چابهار، این نگین توسعه جنوب شرق کشور را درمعرض خطرات بسیار ناگواری قرار داده است که بی توجهی به این معضل درآینده پیامدهای ناگواری درپی خواهد داشت.