وضعیت سمن ها در جنوب شرق کشور؛ از ضعف دیدگاه مسئولان در قبال سازمان های مردم نهاد تا عدم آشنایی مردم با فعالیت های داوطلبانه

عدم حساسیت نسبت به سرنوشت مهم ترین مسئله زنان در زاهدان است، سازمان مردم‌نهاد یا سمن‌ (NGO) به سازمانی اشاره می‌کند که مستقیما بخشی از ساختار دولت محسوب نمی‌شود اما نقش بسیار مهمی به‌عنوان واسطه بین فرد‌فرد مردم و قوای حاکم ایفا می‌کند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی عصر هامون، بسیاری از سازمان‌های مردم‌نهاد غیر انتفاعی هستند. بودجه این سازمان‌ها از طریق کمک‌های مردمی یا سازمان‌های دولتی تأمین می‌شود. بعضی از سازمان‌های مردم‌نهاد نیمه مستقل وظایف و کارهای دولتی را نیز انجام می‌دهند.

فرایند جهانی‌سازی در قرن بیستم موجب اهمیت یافتن سازمان‌های مردم‌نهاد شد. امکان حل خیلی از مشکلات توسط دولت یک کشور وجود نداشت. معاهدات بین‌المللی و سازمان‌های بین‌المللی از قبیل سازمان تجارت جهانی بیش از حد بر منافع مؤسسات مالی بزرگ متمرکز بودند. در اقدامی برای متعادل کردن این روند، سازمان‌های غیردولتی با تأکید بر مسائل بشردوستانه و کمک به توسعه تأسیس شدند

سازمان‌های مردم‌نهاد برای رسیدن به اهداف گوناگونی فعالیت می‌کنند و معمولا در جهت پیشبرد اهداف سیاسی یا اجتماعی اعضا در حرکت هستند. برای مثال می‌توان به بهبود وضعیت محیط‌زیست، تشویق گروه‌ها و مردم به رعایت حقوق بشر، بالا بردن سطح رفاه اقشار محروم و آسیب‌پذیر یا مطرح ساختن یک برنامه مشترک و دسته‌جمعی اشاره کرد.

تعداد این قبیل سازمان‌ها بسیار زیاد است و اهداف آنها طیف وسیعی از موقعیت‌های سیاسی و اجتماعی را در بر می‌گیرد.

بدیهی است هر مؤسسه یا بنیاد غیردولتی با توجه به نیاز اعضای خود، موضوع فعالیت مشخصی را پی می‌گیرد؛ موضوعاتی مانند دین، آموزش، بهداشت، محیط‌زیست، اشتغال، فرهنگ، هنر، جوانان، کودکان، زنان، سالمندان یا موضوعات تخصصی و علمی.

به NGO سازمان مردم نهاد در ایران (به اختصار: سَمَن) یا تشکل غیردولتی می‌گویند و سازمان‌های مردم‌نهاد، اساسا با تأکید بر ۳ اصل داوطلبانه، غیر انتفاعی و غیر سیاسی تشکیل و تأسیس می‌شوند.

موسسه توسعه و توان افزایی کنشگران اجتماعی نیز یکی از سمن های فعال در سیستان و بلوچستان به شمار رفته که در سال ۱۳۸۵ فعالیت خود را در زمینه خانواده اسیب های اجتماعی اغاز کرده است.

 

بیشتر برنامه های موسسه در جهت توان افزایی زنان و دختران در مجامع محلی صورت می گیرد

مدیر عامل موسسه توسعه و توان افزایی کنشگران اجتماعی عنوان کرد: حوزه فعالیت موسسه علاوه بر خانواده سازمان های غیردولتی می باشد. توانمند سازی و اجرای برنامه های مشارکتی و کارگاه های اموزشی و ایجاد ارتباط این تشکل ها با دیگر سازمان های همسو در استان های دیگر و مرکز اطلاع رسانی در مورد برنامه ها و فعالیت های جدید به تشکل ها و فراهم کردن شرایط حضور این تشکل ها در همایش ها ی سالانه کشوری و استانی از دیگر عملکردهای موسسه به شمار می رود.

فرزانه نظری اظهار داشت: از نیمه سال ۱۳۸۰ که وارد حوزه استانداری شدم صندوق عمران ملل متحد UNdP پروژه ای را با همکاری مرکز امور مشارکت زنان نهاد ریاست جمهوری با عنوان تواتمند سازی زنان در نجامع محلی زاهدان اجرا کرد. من نیز علاوه بر همکاری با این برنامه با سازمان های محلی اشنا شدم و پس از تاسیس موسسه تقریبا بیشتر برنامه های ما برمبنای توان افزایی زنان و دختران در مجامع محلی بیشتر در محله های حاشیه ای انجام می شود.

وی ادامه داد: کمک به گسترش صنایع دستی زنان بلوچ و همکاری در برپایی نمایشگاه های صنایع دستی در زاهدان و دیگر شهرها و برگزاری کلاس ها و کارگاه های اموزشی با هدف ارتقا دانش عمومی و مهارت های حرفه ای از دیگر فعالبت های موسسه است.

وی خاطرنشان کرد: حوزه فعالیت کنشگران استانی است و گروه های مخاطب اغلب زنان در مجامع محلی و زنان کاذمند و خانه دار و بانوان فعال در حوزه های متنوع اجتماعی و حوزه کودکان کار و خیابان است.

 

موسسه کنشگران اجتماعی عضو شبکه یاری در تهران می باشد

کارشناس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان گفت: از انجایی که موسسه ما عضو شبکه یاری کودکان کتر در تهران می باشد حدود یک سال و نیم است که در حوزه فرهنگ سازی و احترام به کودکان برنامه هایی در دست اجرا داریم به طوری که در روز ۱۲ ژوئن هر سال مصادف با ۲۴ خرداد روز جهانی مبارزه علیه کار کودک با همکاری معاونت اجتماعی نیروی انتظامی و بهزیستی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و شهرداری و پنج تشکل غیردولتی همایش و جشنی را با هدف حساس سازی دولت ها و مردم روی این قشر اجرا کردیم.

نظری گفت: خروجی این برنامه تشویق مدیران ذیربط به ایجاد دبیرخانه ای با موضوع ساماندهی کودکان کار و خیابان و همچنین تلاش جهت اخذ مجوز مرکز اموزشی حمایتی کودک و خانواده از بهزیستی استان بود.

وی افزود: برنامه های موسسه در طول سال اثرات مثبتی روی گروههای هدف و مخاطبین به ویژه برنامه توان افزایی زنان در مجامع داشته است.

وی تصریح کرد: در طول دو سال موسسه توسعه و توان افزایی کنشگران اجتماعی در روز جهانی کار داوطلبانه در ترویج حاکمیت شرکتی برنامه هایی اجرا کرده است که اثرات این فعالبت ها در گروه مخاطب به طور مثبت دیده می شود. همچنین در گروه مربیانی که مهارت های حرفه ای را در سطح دبیرستان های دخترانه و پسرانه در دوشیفت صبح و عصر اجرا کردند که انگیزه و انجام فعالیت های خیرخواهانه و داوطلبانه قوت گرفت به ویژه در مدارس حاشیه ی شهر.

وی در این راستا ادامه داد: با برگزاری مسابقات و جشن و اهدای هدایا نه تنها روحیه دانش اموزان فقیر و نیازمند شاد شده بود بلکه دست اندرکاران و برنامه ریزان که این پنج تشکل غیردولتی بودند نیز خوشحال بودند که توانسته بودند دل کودکان را شاد کنند.

وی ادامه داد: در دانشگاه پیام نور نیز در روز کار داوطلبانه ساعاتی را با دانشجویان در خصوص مهارت های زندگی به گفتگو نشستیم جالب اینجا بود که دانشجویان که به نظر دانش زیادی در این خصوص داشته باشند کمتر شنیده بودند و بسیار علاقمند به فراگرفتن دانش مهارت های زندگی شدند و مرتب ادرس سایت های مفید و موثر را درخواست می کردند.

 

دیدگاه مدیران و مسئولان دولتی به شدت ضعیف است

مدیر عامل موسسه توسعه و توان افزایی کنشگران اجتماعی عنوان کرد: متاسفانه دیدگاه مدیران و مسولان دولتی که می تواند در جلب مشارکت های مردمی و ارتقا جایگاه ارزنده سازمان های غیردولتی اقدامات مثبتی انجام دهند به شدت ضعیف و گاها با دافعه همراه است کمتر حمایت می کنند و یا اصولا حمایتی در کار نیست به ویژه در بحث واگذاری بخشی از فعالیت های این ادارات.

نظری با عنوان عدم اشنایی مردم با فعالیت های داوطلبانه مانعی دیگر بر سر راه سازمان های مردم نهاد به شمار می رود افزود: کم کاری رسانه های گروهی در شناسلندن این تشکل ها که همگی برای ایجاد تغییرات مثبت در جامعه تلاش می کنند و از همه مهمتر اینکه هیات های علمی دانشگاه ها دانسته یا غیر عمد مشارکتی با جامعه مدنی ندارند در صورتی که هرگاه این دو گروه با هم در یک جا جمع شوند برای ایجاد تغییر، شما خروجی کار را بهتر و موثرتر ارزیابی خواهید کرد.

وی بیان داشت: همکاری دانشگاه ها یا نهادهای مدنی یعنی اینکه دانشجویان و اساتید علاوه بر ارتقا سواد اکادمیک تجربه حضور در بستر جامعه را به صورت اکتیو و مسول نیز در نظر گرفته و در بحث اسیب های اجتماعی مداخلات علمی و عملی داشته باشند.

 

عدم حساسیت نسبت به سرنوشت مهم ترین مسئله زنان در زاهدان است

وی عنوان کرد: علاوه بر تمامی مشکلاتی که در کل جامعه بین زنان مشترک است از جمله خشونت خانگی و حتی نگاه های ریشه ای مردسالاری حاکم بر جامعه متاسفانه به نظر من مهم ترین مشکل زنان در زاهدان وانهادگی و عدم مسولیت و حتی عدم حساسیت انان در خصوص سرنوشت خود و قوانینی که برای انان وضع گردیده می باشد حتی در میان جامعه زنان تحصیلکرده که دارای پایگاه اجتماعی هستند.

فرزانه نظری افزود: از زمان انتخاب اقای روحانی و ورود استاندار جدید به استان حوزه بانوان استانداری تقریبا حدود دو سال بلاتکلیف مانده بود مسائل زنان رسیدگی به ضرورت ها و اولویت های این قشر بلاتکلیف بود و عملا برای کمتر زن تحصیلکرده ای جای سوال از استاندار پیش میامد. به برخی از زنان در عرصه های مدیریتی هم که پیشنهاد داده بودند اغلب می خواستند بدانند حق ماموریت و اضافه کاری این شغل در چه وضعیتی است اما هیچ گاه برنامه ای برای ایت حوزه نداشتند.

وی تاکید کرد: انتظاری که نهادهای مدنی به پیژه فعالان حوزه زنان از مسولان مربوطه دارند ایجاد اعتماد دو جانبه در ایجاد بستر مناسب جهت مشارکت گروه های فعال در جامعه می باشد همچنین افزایش اگاهی و شناخت انان نسبت به نهادهای فعال مدنی.

وی در این راستا ادامه داد: برگزاری جلسات کارشناسی و گفتگوهای موثر اجتماعی و عضویت این تشکل ها در کارگروه های تخصصی که مربوط به حوزه فعالیتشان می باشد می تواند راهکار مناسبی باشد.