فعالیت فرهنگی آموزشی منطقه آزاد چابهار صفر است / صفراسلامی رییس بنیاد ایرانیان سیستان و بلوچستان

این نقد وارد است که چرا بعد از سی و پنج سال ما باید هنوز درمنطقه، نقطه‌ای را داشته باشیم که از نعمت آب و برق برخوردار نباشد. در حالیکه اینها جزو نیازهای اولیه محسوب می شود. مردم نیز خود به این موضوع آشنا نیستند که واقعا این حق آنهاست و باید حق خود را از مسئولان مطالبه کنند. ممکن است نسل باسواد بعدها بتوانند این روشنگری را مطالبه کنند.
اسلامی: می‌توانیم بگوییم نقش منطقه آزاد در بخش فرهنگی تقریبا صفر یا نزدیک به صفر بوده است. از طرفی دوری از مرکز و محرومیت‌های آشکار و پنهانی که در منطقه وجود دارد نیز می‌تواند از دیگر دلایل آن باشد که نتواند پوشش آموزشی را به صورت فراگیر داشته باشد. البته اکنون اوضاع منطقه اینگونه نیست. اما در گذشته براساس همان تعصبات سنتی موجود دختران را کمتر به تحصیل ترغیب می کردند.
کلیدملی: «منطقه آزادچابهار برنامه درازمدت و هدف داری ندارد که بتواند در سیر زمان نتیجه دهد. شما می‌دانید که مسئله آموزش و پرورش مسئله‌ای است که بازدهی آن سریع و در زمان کوتاهی انجام نمی شود». این بخشی از گفته‌های «صفر اسلامی» رییس انجمن اسلامی معلمان استان سیستان و بلوچستان درباره نرخ بیسوادی دختران سیستان و بلوچستان است. ۱۱ شهر سیستان و بلوچستان جزو رتبه‌های اول جدول رتبه / درصد بیسوادی کشور قرار دارد که دو شهر آن در محدوده منطقه آزاد چابهار قراردارد. «چابهار» و «کنارک» جزو ۶ شهر نخست بی‌سواد در کشور هستند. «صفراسلامی» در اینباره می گوید: «نقش منطقه آزاد در بخش فرهنگی تقریبا صفر یا نزدیک به صفر است. آموزش و پرورش بیشترین تلاش را در این حوزه داشته اما به علت نداشتن برنامه منسجم و دراز مدت توفیق چندانی در با سواد کردن دختران روستایی نداشته است.» او که در امور سازمان های مردم نهاد فعالیت دارد یکی دیگر از مشکلات کم سوادی را اینگونه بیان کرد: «وقتی جامعه‌ای از سواد پایین و یا بی‌سوادی رنج می‌برد قطعا نسبت به حقوق خود آشنا نیستند.» اسلامی همچنین مسئول کمیته انتخابات انجمن معلمان کشور و رییس بنیاد ایرانیان استان سیستان و بلوچستان است. در ادامه مشروح گفتگوی ما را می خوانید.

* با توجه به اینکه منطقه آزاد چابهار سازمانی برای توسعه اقتصادی و تجاری است اما چرا نتوانسته بر روی مسائل فرهنگی تاثیر بگذارد؟
متاسفانه منطقه آزاد بیشترین فعالیت خود را بر محور فعالیت‌های اقتصادی قرار داده‌است. یعنی توجهی به فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی ندارد. در واقع می‌توانیم بگوییم نقش منطقه آزاد در بخش فرهنگی تقریبا صفر یا نزدیک به صفر بوده است. درارتباط با این بحث خود حوزه فرهنگ و آموزش و پرورش بیشترین تلاش و فعالیت را داشته است. اما متاسفانه به علت نداشتن برنامه منسجم و دراز مدت آموزش و پرورش هم توفیق چندانی در بحث با سواد کردن دختران روستایی در این منطقه نداشته است. از طرفی دوری از مرکز و محرومیت‌های آشکار و پنهانی که در منطقه وجود دارد نیز می تواند از دیگر دلایل آن باشد که نتواند پوشش آموزشی را به صورت فراگیر داشته باشد. البته اکنون اوضاع منطقه اینگونه نیست. اما در گذشته براساس همان تعصبات سنتی موجود دختران را کمتر به تحصیل ترغیب می کردند. اگر بخواهم نگویم که مانع تحصیل دختران می شدند اما به هرحال آنان را کمتر ترغیب به تحصیل می‌کردند. درحال حاضر شرایط اینگونه نیست و فضای مذهبی هم فضای فراهم‌تری برای رشد تحصیلی دختران در مدارس است.

*در اطراف چابهار مدرسه ای وجود دارد که 10 سال است آب و برق ندارد. از نظر شما وجود چنین مواردی می تواند علت نبود جذابیت برای ادامه تحصیل باشد؟
خدمت شما گفتم اگر یکی از عوامل موانع تحصیل را دوری از مرکز نام ببریم دیگری هم می‌تواند کمبود امکانات منطقه‌ای باشد. می‌تواند این مصداقی که شما گفتید هم یکی از دلایل باشد در عین حال که ضرورت سواد آموزی ممکن است تدبیر نشده باشد. ریشه بخشی از این مشکلات به مسئله فرهنگی برمی‌گردد. اگر ارتقای سطح فرهنگی و به خصوص سواد آموزی صورت بگیرد ممکن است روحیه مطالبه‌گری مردم بیشتر شود و در نهایت مسئولان توجه بیشتری به مشکلات منطقه ای داشته باشند.

*یعنی شما فکر می کنید توجه نداشتن مردم نیز دلیلی برای بی توجهی مسئولان در این زمینه محسوب می شود؟
واقعیت این است که وقتی جامعه ای از سواد پایین و یا بی سوادی رنج می برد قطعا نسبت به حقوق خودشان آَشنا نیستند. بحثی که الان وجود دارد نقد بر دولت مردان است. این نقد وارد است که چرا بعد از سی و پنج سال ما باید هنوز درمنطقه، نقطه‌ای را داشته باشیم که از نعمت آب و برق برخوردار نباشد. در حالیکه اینها جزو نیازهای اولیه محسوب می شود. مردم نیز خود به این موضوع آشنا نیستند که واقعا این حق آنهاست و باید حق خود را از مسئولان مطالبه کنند. ممکن است نسل باسواد بعدها بتوانند این روشنگری را مطالبه کنند.

* علاوه بر فعالیت اقتصادی که مبنای کار منطقه آزاد چابهار است، باید زیرساخت‌هایی برای توسعه منطقه ایجاد کند. آیا این سازمان به وظایف خود عمل کرده‌است؟
منظور من از اینکه منطقه آزاد حول محور اقتصادی کار می‌کند این نیست که این منطقه فقط روی بعد اقتصادی شکل گرفته است. اما متاسفانه منطقه آزاد خود را اینگونه تعریف کرده که بیشتر در حوزه اقتصاد و تجارت مسئولیت دارد. در حالیکه براساس اطلاعاتی که خود من دارم بودجه‌های هنگفتی در رابطه با فرهنگ و اجتماع داشته است. متاسفانه در زمینه فرهنگی موفق نبوده و نتوانسته به توفیق فرهنگی و اجتماعی دست یابد و از بودجه ها به نحو صحیح استفاده کند.

*آیا نباید قبل از ساخت دانشگاه توسط منطقه آزاد چابهار توسعه زیرساخت‌های آموزشی دیگر آماده می‌شد؟ به این دلیل که دانشگاه یکسری دانشجو می‌پذیرد که عموما بومی نیستند و بعد از فارغ‌التحصیلی هم از چابهار خارج می‌شوند.
برنامه مدونی برای آموزش فرهنگ توسط منطقه آزاد وجود ندارد و واقعیت این است که فعالیت فرهنگی آن طور که باید و شاید توسط منطقه آزاد صورت نگرفته‌است. منطقه آزادچابهار برنامه درازمدت و هدف داری ندارد که بتواند در سیر زمان نتیجه دهد. شما می‌دانید که مسئله آموزش و پرورش مسئله‌ای است که بازدهی آن سریع و در زمان کوتاهی انجام نمی شود بلکه در درازمدت است که می‌تواند بازدهی داشته‌باشد. بنابراین می‌طلبد که برنامه درازمدتی برای این کار داشته باشیم از همان مدرسه ابتدایی تا دانشگاه و بازار کار چون فکر نکنم چنین برنامه ای در منطقه آزاد وجود داشته باشد.

* به طور کل در استان سیستان و بلوچستان چه برنامه‌ای برای کنترل و بهبود مسائلی مانند ترک تحصیل دانش آموزان وجود دارد؟ استاندار سیستان و بلوچستان نیز مدتی قبل گفته بود از هر ۱۰۰ دانش‌آموز دوره ابتدایی ۶۶ نفر ترک تحصیل می‌کنند.
در دولت جدید و باتوجه به رویکردی که استاندار فعلی دارد برنامه های توسعه‌گرا و پایداری برای استان تعریف شده‌است. باتوجه به اینکه امسال هم سیاست استانداری بر این قرار است که استان عاری از بی‌سوادی باشد. امیدوارم برنامه هایی که در منطقه و بحث سوادآموزی طراحی شده حرکتی باشد که شبیه به یک مسکن فوری مشکلات را حل کند. اما امیدوارم که با سمت و سویی که خود حوزه آموزش و پرورش و استانداری گرفته و بودجه‌ای که به این مسئله اختصاص داده شده در سال جاری شاهد باسواد شدن آمار بیشتری از مردم منطقه باشیم. باتوجه به اینکه امسال را به عنوان سالی عاری از بی‌سوادی انتخاب کردند امیدوارم که درصدی از این هدف محقق شود. این موضوع با همکاری و همدلی بین مجموعه سیستم‌های اجرایی و آموزشی انجام می شود.