تنش ایران و عربستان و یارگیریها در منطقه
اعدام شیخ نمر، حمله به سفارت عربستان سعودی در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد، و اتهام حمله عربستان سعودی به سفارت ایران در یمن، تنش میان ایران و عربستان را به طور کمسابقهای تشدید کرده است. عربستان با استفاده از نفوذ خود در پی انزوای دیپلماتیک ایران است. کشورهای منطقه مواضع مختلفی در این باره گرفتهاند.
افغانستان از دو کشور خواسته است که مشکلات خود را از طریق مذاکره حل کنند. عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی افغانستان در روزهای اخیر در سفری از قبل برنامهریزی شده به ایران رفت.
اردن با احضار سفیر ایران در امان، به حمله به سفارت و کنسولگری عربستان سعودی در تهران و مشهد به طور رسمی اعتراض کرده است.
امارات متحده عربی رابطه دیپلماتیک خود با ایران را به سطح کاردار را کاهش داده است. فدراسیون فوتبال امارات خواهان انتقال ایران به گروه کشورهای شرق آسیا شده است. امارات یکی از مهمترین شرکای تجاری ایران است و بازرگانان ایرانی بسیاری در آن فعال هستند. ایران و امارات بر سر سه جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک اختلاف دارند.
بحرین رابطه خود را با ایران قطع کرده است. پروازهای بین ایران و بحرین هم متوقف شده است. روابط ایران و بحرین در سالهای اخیر پرتنش بوده است. ایران به سرکوب معترضان شیعه در بحرین انتقاد دارد و بحرین هم ایران را به مداخله در امور داخلی خود متهم میکند.
تاجیکستان موضعی رسمی درباره تنش جاری نگرفته است. امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، همزمان با اعدام شیخ نمر در سفری برنامهریزیشده به عربستان سعودی سفر کرد. برخی با اشاره به دیدار محیالدین کبیری، رهبر نهضت اسلامی تاجیکستان با آیتالله خامنهای، سفر آقای رحمان را نوعی واکنش به آن تلقی کردند. تاجیکستان دعوت عربستان برای پیوستن به ائتلاف در یمن را نپذیرفته است.
ترکیه دو کشور را به خویشتنداری دعوت کرده است. در عین حال رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور گفته اعدامها در عربستان، از جمله اعدام شیخ نمر، یک مساله داخلی به شمار میرود.
پاکستان از بالا گرفتن تنش در منطقه اظهار نگرانی کرده است. روابط پاکستان با ایران و عربستان سعودی گرم است. پاکستان دعوت عربستان سعودی برای پیوستن به ائتلاف در یمن را نپذیرفته است.
جیبوتی رابطه خود را با ایران قطع کرده است. این کشور به تنگه استراتژیک باب المندب اشراف دارد. بنا به گزارشهای رسانههای ایرانی دولت ایران هزینه ساخت ساختمانی را برای مجلس جیبوتی تامین کرده است. علی لاریجانی و محمود احمدینژاد از این کشور بازدید کردهاند.
سودان رابطه خود را با ایران قطع کرده است. رابطه تهران و خارطوم معمولا گرم بوده است، هرچند سال گذشته سودان مراکز فرهنگی ایران را تعطیل و کارکنانش را اخراج کرد.
سوریه درگیر جنگی داخلی است. دولت بشار اسد در این سالها از حمایت کامل ایران برخوردار بوده است. سفیر سوریه در تهران اعدام شیخ نمر را محکوم کرده و آن را در کنار سیاستهای عربستان در یمن، سوریه و عراق “جنایت” خوانده است.
سومالی رابطه خود را با ایران قطع کرده است. سومالی چندی پیش دو ایرانی را به اتهام رواج مذهب شیعه بازداشت کرد.
عراق پیشنهاد کرده که بین ایران و عربستان سعودی میانجیگری کند. ابراهیم جعفری وزیر خارجه عراق پس از حمله به سفارت عربستان در تهران به ایران سفر کرد. ایران نفوذ چشمگیری در دولت عراق دارد.
عمانحمله به سفارت عربستان در ایران را محکوم کرده است. این کشور در دهههای اخیر رابطه گرمی با ایران و عربستان داشته است.
قطر سفیر خود را از ایران فراخوانده است. به جز اختلافاتی که بر سر میادین گازی میان دو کشور بوده، قطر روابطی به دور از تنش با ایران داشته است.
کویت سفیر خود را از ایران فراخوانده است. به جز دوران جنگ که کویت از صدام حسین حمایت کرده بود، این کشور روابطی به دور از تنش با ایران داشته است.
یمن درگیر جنگ داخلی است. عربستان سعودی و چند کشور دیگر برای بازگرداندن عبدربه منصور هادی به قدرت با نیروهای حوثی درگیر جنگند. این کشورها ایران را به مداخله در امور یمن متهم میکنند.