سیستان و بلوچستان از رکوردداران حاشیه‌نشینی کشور/ بودجه حل معضل حاشیه‌نشینی در استان کجا هزینه می‌شود؟ فقر، اعتیاد و بیکاری مهم‌ترین عوامل حاشیه‌نشینی در استان
سیستان و بلوچستان یکی از رکوردداران حاشیه‌نشینی در کشور است که تنها در ۴ شهر آن حدود یک میلیون حاشیه‌نشین دارد و عدم توجه مناسب مسئولان به حل معضلات حاشیه‌نشینان به یکی از نواقص مهم استان تبدیل شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، سیستان و بلوچستان یکی از رکوردداران حاشیه‌نشینی در کشور است که طبق گفته مدیرکل راه و شهرسازی این استان، در 4 شهر زابل، زاهدان، چابهار و ایرانشهر با مجموع جمعیت حدود 3 میلیون نفر، یک میلیون و 82 نفر حاشیه‌نشین هستند و در این شرایط کم‌توجهی مسئولان به مردم حاشیه‌نشین استانی که در شاخص‌های گوناگون محرومترین استان کشور محسوب می‌شود؛ جای تاسف دارد.
جالب است بدانید رتبه نخست حاشیه‌نشینی در کشور را نیز شهر چابهار به خود اختصاص داده و طبق گفته فرماندار سابق این شهر 63 درصد جمعیت چابهار در حاشیه شهر و سکونتگاه‌های غیررسمی نابسامان زندگی می‌کنند و در زمینه نسبت جمعیت ساکن در سکونتگاه‌های غیررسمی به جمعیت ساکن در نقاط شهری، شهر چابهار در رتبه نخست کشور قرار دارد. البته این نابسامانی در سیستان و بلوچستان تنها مختص چابهار نیست، زیرا شهرهای دیگر استان نیز از نظر حاشیه‌نشینی اوضاع مناسبی ندارند و به طور مثال زاهدان که به عنوان مرکز استان معرفی می‌شود، خود از رکوردداران این حوزه است.
شهردار سابق زاهدان با اعلام این که نزدیک به نیمی از مردم این شهر در حاشیه زندگی می‌کنند، گفته بود: مساحت 2 هزار و 500 هکتاری با منشاء اسکان غیررسمی و 500 هکتار با اسکان پراکنده زاهدان پس از مشهد مقدس بیشترین حاشیه‌نشینی را در کشور از نظر مساحت به خود اختصاص داده و به تناسب سرانه جمعیت، می‌توان گفت زاهدان در کشور مقام نخست حاشیه‌نشینی را دارد.
حل معضلات حاشیه‌نشینی در استان نیازمند توجه ویژه مسئولان همه این مطالب گواه این مدعاست که اوضاع حاشیه‌نشینی در استان سیستان و بلوچستان بسیار نامناسب است و باید در زمینه کاهش معضلات حاشیه‌نشینی در این استان از جانب مسئولان اجرایی استان و کشور توجهی ویژه‌ای به آن شود.
علی‌اوسط هاشمی، استاندار سیستان و بلوچستان که عملکرد سیاسی او در این استان صدای اعتراضات بسیاری از جمله مراجع را در آورده و از طرفی پیش از این با بدقولی در زمینه اجرای وعده‌هایش، از جانب برخی رسانه‌ها به عنوان بدقول‌ترین مدیر دولت معرفی شد، در زمینه رسیدگی به حاشیه‌نشینی هم پیش از این وعده‌هایی داشته است.
یکی از مهم‌ترین وعده‌های استاندار توجه ویژه وی به رفع حاشیه‌نشینی در استان سیستان و بلوچستان است؛ به گونه‌ای که خردادماه سال گذشته شخص استاندار در این رابطه و در جلسه بررسی حاشیه‌نشینی شهر چابهار اظهار داشت: مردم ساکن در این مناطق در بدترین شرایط زندگی می‌کنند که اگر نسبت به این موضوع بی‌تفاوت باشیم، خسارات جبران‌ناپذیری به استان و کشور تحمیل می‌شود.
البته وی در همین سخنرانی اعلام کرده که تمامی مسئولان در ساماندهی حاشیه‌نشین‌ها مسئولیت دارند و کم‌کاری و بی‌توجهی به این افراد به هیچ وجه قابل قبول نیست.
علی‌اوسط هاشمی که در این جلسه نشان داده بود تا چه حد نسبت به این معضل آگاهی دارد، بیان داشت که 30 درصد منابع استانی در سال با دستور وی صرف حاشیه‌نشینی می‌شود.
اکنون که سال 95 سپری شده هنوز شاهد تحولی در زمینه رفع مشکلات حاشیه‌نشینان در سطح استان نیستیم و مشخص نشده که آن 30 درصد بودجه‌ای که استاندار وعده داده بود دقیقاً در کجا صرف شده، زیرا زاهدان، چابهار و دیگر شهرهای استان همچنان در این رابطه همان روند گذشته را طی می‌کنند.
فقر، اعتیاد و بیکاری مهم‌ترین عوامل حاشیه‌نشینی در استان حسینعلی شهریاری، نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی در این رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در زاهدان با اعلام این که حاشیه‌نشینی مشکل همه کشور است، اظهار داشت: فقر و معیشت بد مردم به ویژه روستانشینان سبب می‌شود تا آن‌ها به حاشیه شهرها هجوم آورند.
وی با بیان اینکه فقر، اعتیاد و بیکاری از مهم‌ترین عوامل حاشیه‌نشینی است که سیستان و بلوچستان بسیار با آن درگیر است، اضافه کرد: بزرگ شدن مشکلات روستانشینان مهم‌ترین عامل این مسئله است و با اینکه ما شعار می‌دهیم مشکلات آن‌ها را حل کرده‌ایم اما هنوز نتوانسته‌ایم کاری برای آن‌ها انجام دهیم. نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: تمام امکانات خوب در شهرهاست در حالی که از روستاییان عفلت کرده‌ایم و همین موجب آن شده که آن‌ها به شهرها هجوم بیاورند.
شهریاری تصریح کرد: آمار حاشیه‌نشینی در سراسر کشور بسیار بالاست و اکنون کلان‌شهرها با آن درگیر هستند، امروز اگر ما مشکلات روستاییان را حل کنیم و امکانات شهری را برای آن‌ها هم فراهم کنیم در واقع بر این مشکل غلبه خواهیم کرد.
اوضاع حاشیه‌نشینی در سیستان روز به روز بدتر می‌شود علی شهرکی، شهروند سیستانی و فعال اجتماعی در این رابطه در گفتگو با خبرنگار تسنیم در زابل اظهار داشت: اوضاع حاشیه‌نشینی در این شهرستان در سال‌های اخیر نه تنها بهتر نشده، بلکه روز به روز بدتر می‌شود و علت مسئله نیز عدم توجه و اقدام مناسب مسئولان است.
وی افزود: یکی از مهم‌ترین عوامل حاشیه‌نشینی در زابل مسئله اعتیاد است که روز به روز بدتر می‌شود و دولت اقدامات مناسبی را در این رابطه انجام نداده است.
در رابطه با ترک اعتیاد باید کمپ‌های مناسبی از جانب دولت ایجاد شود اما به نظر می‌رسد دولت هزینه‌ای برای این مسئله در دست ندارد؛ کمپ‌های مناسب نیز همگی خصوصی هستند و حاشیه‌نشینان هزینه استفاده از آن را ندارند. شهرکی تاکید کرد: حتی یک مرکز ترک اعتیاد برای بانوان در شهر زابل وجود ندارد و این جای تاسف دارد و این امر سبب شده بانوان به اجبار برای ترک اعتیاد به زاهدان منتقل شوند.
رسیدگی به حاشیه‌نشینان از توسعه این پدیده جلوگیری می‌کند این شهروند سیستانی عدم توجه مناسب به فرد پس از ترک و نبود اشتغال را نیز دیگر عامل بازگشت به اعتیاد بر شمرد و گفت: پس از ترک فرد معتاد، توجی به وی نمی‌شود و به دلیل مشکلات متعدد و نداشتن اشتغال مجدد همان بحث اعتیاد و حاشیه‌نشینی پیش می‌آید.
البته طبق سخنان مسئولان دولتی در زمینه حاشیه‌نشینی، نسخه درمان معضلات حاشیه‌نشینی نیز کاملاً مشخص است؛ زیرا طبق گفته معاون برنامه‌ریزی و اشتغال استاندار سیستان و بلوچستان، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری استان و فرماندار سابق زاهدان، ارائه خدمات به این مناطق موجب رشد منفی مشکلات ناشی از حاشیه‌نشینی می‌شود.
این 3 مدیر دولتی عدم ارائه خدمات را سبب توسعه حاشیه‌نشینی و معضلات آن در استان می‌دانند و بیان داشته‌اند که با توجه بیشتر به این مناطق، می‌توان اقداماتی مناسب را رقم زد و شاهد نتایجی مثبت بود. با این وجود آنچه مشاهده می‌شود عدم توجه و ارائه امکانات مناسب از جانب مسئولین به مناطق حاشیه‌ای شهرستان‌های سیستان و بلوچستان است و باید در این رابطه اقدامی واقعی صورت گیرد تا این معضل تبدیل به بحران نشود.
