پیروزی روحانی برای اقلیت‌های قومی چه ارمغانی خواهد آورد؟
روحانی تعهد داد که مطالبات اقوام اجرایی شوند. یک روحانی سنی کرد می‌گوید رئیس جمهوری باید شجاع و قاطع از حقوق اقلیت‌ها دفاع کند. کارشناسی توصیه می‌کند که روحانی باید در احقاق حقوق قانونی اقلیت‌ها مثل یک حقوقدان عمل کند.
حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری بیشترین آرای خود را از استان‌های سیستان و بلوچستان (۷۰ درصد) و کردستان (۷۲ درصد) به دست آورده است. رای‌دهندگان سنی‌مذهب کشور و اقوام در نقاط دیگری چون ترکمن‌صحرا نیز بیشترین رای را به روحانی داده‌اند. پیروزی روحانی چه ارمغانی برای اقلیت‌های قومی خواهد آورد و آیا قفل مشکلات آنان با کلید روحانی گشوده خواهد شد؟
عبدالله سهرابی، نماینده سابق کرد مجلس که در تدوین “بیانیه ۱۰ ماده‌ای حقوق اقوام، ادیان و مذاهب” روحانی نقش داشت، رای اقلیت‌ها به روحانی را استراتژی “برد-برد” توصیف می‌کند. او در توضیح آن می‌گوید:«یعنی ما به شما رای می‌دهیم و شما حق ما را بدهید.حق مشروعی که در قانون اساسی هم آمده است.»
مسئولان ستاد انتخاباتی روحانی در مناطق قومی هم بعد از پیروزی حسن روحانی در تجمعات مختلفی خواستند که در مسئله اقوام خود رئیس جمهوری قاطعانه وارد عمل شود.
آنها از روحانی درخواست کردند که اصل ۱۵ قانون اساسی (مربوط به حق تحصیل به زبان مادری در مناطق قومی) را در دوره دوم ریاست‌جمهوری خود در تمامی نقاط کشور اجرا کند و وزرایی از میان اقوام برگزیند و استانداران مناطق قومی را هم از میان خود اقوام انتصاب کند.
عبدالحمید: حق قانونی ما را بدهید
مولوی عبدالحمید، رهبر اهل سنت سیستان و بلوچستان هم از روحانی خواست که “شایستگان اهل سنت در رده‌های مختلف اعم از وزارتخانه‌ها، معاونین رئیس‌جمهور، معاونین وزیران، سفارتخانه‌ها و مدیریت‌های استانی کار گرفته شود”.
روزنامه شرق نیز در تأثیر رای قومیت‌های غیرفارس در پیروزی روحانی از قول علی کرد، نماینده خاش، نصرت‌آباد و میرجاوه و کورین، می‌نویسد: «تابوی استخدام اهل سنت در نهادهای امنیتی و قضایی باید شکسته شود.» حسن امینی: روحانی شجاعت نشان دهد حسن امینی، یکی از چهره‌های سیاسی مذهبی کردستان به دویچه وله می‌گوید: «در سال‌های اول و دوم ریاست جمهوری انتظاری نداشتیم وعده‌های روحانی عملی شوند.
اقدام قابل توجهی هم برای اقلیت‌های قومی و مذهبی در دوساله آخر دوره اول انجام نداد، اکنون ما انتظار داریم در این دوره حقوق قائل شده در قانون اساسی را عملی کند.» امینی اظهار امیدواری کرد که اگر روحانی قاطعیت نشان دهد می‌تواند ۷۰ تا ۸۰ درصد مطالبات اقوام و اقلیت‌های مذهبی را متحقق کند.
روحانی به وظیفه قانونی عمل کند
امینی پیشنهاد می‌کند: «به نسبت جمعیت اهل سنت و اقلیت‌های قومی باید مسئولینی در وزارتخانه‌ها داشته باشیم. وزیر و معاون وزیر داشته باشیم در استان‌ها استاندار، فرماندار، مدیرکل‌ها، روسای دانشگاه‌ها و یا اساتید، مقامات انتظامی و مسئولین محلی از میان خود اقوام انتصاب شوند.»
امینی می‌افزاید، آقای رئیس جمهوری مسئول اجرای قوانین هستند و باید از حقوق اهل سنت دفاع کنند تا به محدودیت‌های غیر قانونی در امور دینی پایان داده شود. این روحانی سنی همچنین تاکید می‌کند: «رئیس جمهور در دفاع از مطالبات قومی و دینی باید شجاع باشد و در مقابل مخالفین از حقوق قانونی معوق مانده اقلیت‌های قومی و دینی دفاع کند. اگر روحانی شجاعت نشان دهد و نترسد و به حرف خود عمل کند ما می‌توانیم به حقوق خود برسیم.»
روحانی مثل یک حقوقدان عمل کند ناصر دیه‌جی، حقوق‌دادن ترکمن از استان گلستان هم به دویچه وله می‌گوید، در تمامی شهرهای ترکمن‌نشین ۸۰ تا ۹۰ درصد به روحانی رای داده‌اند. به‌رغم رای بالای ترکمن‌ها هنوز در لیست پیشنهادی برای انتصاب استانداری گلستان حتی یک نام ترکمن دیده نمی‌شود. به گفته دیه‌جی انتصاب یک استاندار ترکمن و سنی امکان پذیراست. او پیشنهاد می‌کند: «کسانی که سابقه نمایندگی مجلس را دارند و در مجلس بودند، می‌توان انتخاب کرد.
اما لابی‌گری‌هایی که در سطح پایین‌تر، در سطح استان شروع می‌شود، گزینه‌ای از میان خود ترکمن‌ها نخواهد داشت. این نگاه ویژه رئیس جمهور را می‌طلبد ولی من عملا این را بعید می‌دانم که عملی شود.» بیشتر بخوانید: روحانیان سنی: رئیس‌جمهوری از پیروان اهل سنت در دولت استفاده کند! این حقوقدان در ادامه پیشنهاد می‌کند: «روحانی برای احقاق حقوق اقلیت‌ها و اجرایی کردن مطالبات آنها باید به عنوان یک حقوقدان عمل کند نه به عنوان سیاستمدار.
آقای روحانی نظامی نبودند اما تابحال او به عنوان حقوقدان هم عمل نکرده است.» آقای دیه‌جی در ادامه تاکید می‌کند: «در سیاست به کسی امتیاز می‌دهند که بتواند چانه زنی بکند. خود اقلیت‌ها چه کار می‌خواهند بکنند وقتی استاندار نداشته باشند؟ قطعا هیچ. اما خود روحانی به عنوان رئیس جمهور چه کاری می‌خواهد بکند؟
رئیس جمهور باید نشان دهد که از اقلیت‌ها حمایت می‌کند تا آنها که در زیر‌دست و در رده‌های پایین‌ترهستند، مجبور بشوند امتیازاتی را به اقلیت‌ها بدهند که متاسفانه چنین چیزی تابحال نبوده است.» این کارشناس ضمن انتقاد از دوره نخست ریاست جمهوری روحانی می‌افزاید: «اولا اینکه خواستند یک معاون برای امور اقلیت‌های دینی و قومی انتخاب کنند که بعدا در مقابل مقاومت‌ها به دستیار رئیس جمهور تنزل پیدا کرد.
انتصاب یک سفیر سنی در اواخر دوره اول ریاست جمهوری روحانی هم بیشتر مانور و تابوشکنی بود و در سرنوشت زندگی اقلیت‌ها تاثیرگذار نبود. این تنها روشنایی یک شمع بود و یک شمع به تنهایی نمی‌تواند همه جا را روشن کند.
خود رئیس جمهور باید مستقیما در حل مشکلات اقلیت‌ها وارد قضیه شود.» نگاه ویژه روحانی می‌تواند نظر اکثریت را تغییر دهد این حقوقدان ترکمن از استان گلستان در ادامه خاطرنشان کرد: «احساس اکثریت هم مهم است. اکثریتی که عادت کردند اقلیت را ضعیف و شهروند درجه دوم و در هر چیزی خود را در اولویت ببینند نه اقلیت. آنها نیاز دارند ببینند که که از بالا یعنی رئیس جمهور دیدگاه و نظر خاصی به اقلیت دارند و این پشتوانه‌ای است برای اقلیت که دولت حامی اوست.
تا وقتی که اکثریت احساس نکند که اقلیت از پشتوانه دولت برخوردار است، هیچوقت مشکل اقلیت‌ها در کشور حل نخواهد شد.» اما بعد از پیروزی روحانی در انتخابات از نمایندگان مجلس و رسانه‌ها گرفته تا رهبران مذهبی اهل سنت پیروزی حسن روحانی را به فال نیک گرفتند، تا رئیس جمهوری به عنوان مجری قانون اصول معوق مانده قانون اساسی مربوط به اقلیت‌های قومی و دینی را بعد از ۳۸ سال اجرا کند. حال بعد از برگزاری مراسم تحلیف ریاست جمهوری، معرفی اعضای کابینه جدید و به ویژه انتصاب استاندارها در مناطق قومی مشخص خواهد شد که آیا حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری جدید به تعهدات خود عمل خواهد کرد یا خیر.
