چای سرخ محصولی از سیستان و بلوچستان، در بسته بی‌رنگ بازاریابی

«اردشیر شهرکی» می افزاید: شرایط آب و هوایی کشت این محصول گرم و خشک است که این سبب شده تا سیستان وبلوچستان با وجود این شرایط آب و هوایی حاکم بر منطقه دارای موقعیت مناسبی برای کشت چای سرخ باشد. به گونه ای که هرسال سطح زیر کشت این محصول 20تا 30 درصد افزایش پیدا می کند. سطح زیر کشت چای روزل در سال گذشته 230 هکتار بود و امسال این میزان به 370 هکتار رسیده است.
دراین مطلب آمده است: استفاده از گیاهان دارویی و تهیه عصاره و عرقیات متنوع از آن ها از گذشته های دور مورد توجه قرار می گرفته است. پیشرفت های علمی و فناوری از یک سو و عوارض جانبی ناشی از استفاده داروهای شیمیایی از سوی دیگر نگاه ها را به این رویکرد قدیمی معطوف کرده است، به طوری که امروزه در اکثر کشورها به داروهای گیاهی و گیاه درمانی روی آورده شده و در این عرصه به فعالیت مشغول شده‌اند. از سوی دیگر با توجه به تاکیدهای بسیار بر طب سنتی و اسلامی این مهم در ایران بیش از دیگر کشورها مورد توجه قرار گرفته است. از این رو در جوامع کنونی، کاشت گیاهان دارویی در مزارع برای تولید بیشتر و مدیریت شده فعالیت های اقتصادی مهمی را نیز برای کسب درآمدهای کلان به وجود آورده است که در کنار آن به ایجاد اشتغال هم منجر می شود. ایران به عنوان کشوری که خود مهد طب سنتی است، به لحاظ شرایط آب و هوایی از نقاط بکر تولید و پرورش گیاهان دارویی محسوب می‌شود که بهره گیری درست و صحیح از ظرفیت های موجود در این بخش می تواند به کمک اقتصاد و بهداشت جامعه آمده و مشکلات موجود در این حوزه ها را برطرف سازد. یکی از این گیاهان با خاصیت و پرطرفدار در میان مردم چای ترش، مکی، سرخ یا روزل است که قطب اصلی این گیاه غرب آفریقاست و در سطح وسیعی در آن منطقه، آسیا، استرالیا، هند، مالزی، اتریش، آمریکای مرکزی و بسیاری از کشورهای گرمسیری کشت می شود. این چای در سیستان و بلوچستان نیز در شهرهای دلگان، ایرانشهر، نیکشهر، جلگه چاه هاشم و قسمت هایی از شمال استان به طور گسترده ای کاشت می شود به گونه ای که سطح زیر کشت آن در این استان هر سال در حال افزایش است. در این میان، دلگان به عنوان قطب برداشت چای روزل کشور معرفی شده است. فواید درمانی چای ترش یکی از کارشناسان صنایع غذایی و تغذیه می گوید: بسیاری از متخصصان و درمانگران طب سنتی ایران نوشیدن دمنوش ها یا چای های گیاهی را بهترین و ساده ترین راه برای تسکین دردهای عمومی بدن و پیشگیری از ابتلا به بیماری ها می دانند. امروزه انواع چای های گیاهی و ارگانیک یا چای کیسه ای مانند چای کیسه ای نعناع، چای ترش و دمنوش بابونه در مراکز فروش مواد غذایی قابل تهیه است. در این میان یکی از مواد غذایی که می تواند سبب بهبود بسیاری از بیماری ها شود، استفاده از دم نوش چای ترش است که از جمله دمنوش های گیاهی بسیار مفید برای درمان ناراحتی های قلبی و تسکین درد افرادی است که به عارضه تپش قلب و فشارخون بالا دچارند. اما باید گفت این دمنوش به دلیل طبع سردی که دارد در زمستان استفاده نمی شود اما در تابستان استقبال زیادی از آن می شود، بنابراین اگر فردی فشارخون دارد و طبعش هم خیلی گرم است، می تواند در زمستان از این چای استفاده کند از فواید دیگر این گیاه ارزشمند می توان به تقویت کننده سیستم ایمنی بدن اشاره کرد این چای غنی از ویتامین C است که در برابر عفونت و سرماخوردگی مقاومت ایجاد می کند. همچنین به دلیل غنی بودن از آنتی اکسیدان‌ها، با حذف رادیکال های آزاد به حفاظت از سلول های بدن نیز کمک می‌کند. «مهدی بولاغ» می افزاید: این چای برای افراد دیابتی نیز به علت داشتن مواد شبه انسولینی بسیار موثر است دانه این گیاه بسیار حائز اهمیت است به طوری که در هند از دانه های آن به عنوان یک دارو برای رفع سستی، گیجی و سوء هاضمه استفاده می شود و دانه های آن غنی از چربی و پروتئین است. وی اظهار می کند: با افزایش شیوع اضافه وزن و چاقی که به دلیل سبک زندگی نامناسب از جمله نداشتن فعالیت بدنی کافی و همچنین افزایش مصرف غذاهای آماده رخ داده است، افراد راه های گوناگونی را برای کاهش وزن امتحان می کنند اما بهتر است ازراه ‌های منطقی تر و کم‌خطرتر و درعین‌حال کم هزینه تر استفاده کنند. به گفته وی چای ترش در کنار رژیم غذایی مناسب و ورزش، روند کاهش وزن را تسهیل می کند. این چای حاوی ماده ای است که تولید آمیلاز را مهار می کند و در نهایت جذب کربوهیدرات ها کم تر می شود. این چای که در ایران به چای مکی یا قرمز نیز معروف است یک جایگزین مناسب برای نوشیدنی های پرشکر و آبمیوه های حاوی ترکیبات سنتتیک از جمله شیرین کننده های مصنوعی یا شربت ذرت با فروکتوز بالاست. این کارشناس ادامه می دهد: ضروری است زنان باردار، شیرده و افرادی که قصد بارداری دارند بدون تجویز و نظر پزشک از مصرف این چای خودداری کنند، به دلیل تأثیر این چای بر سطوح استروژن بدن، بهتر است افرادی که از قرص های ضد بارداری استفاده می‌کنند و یا زنان یائسه که تحت هورمون درمانی جایگزین هستند، از این چای استفاده نکنند. مصرف این چای برای افرادی که فشارخون پایینی دارند نیز توصیه نمی شود. تولید 314 تن چای ترش مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی نیز می گوید: سطح زیر کشت چای ترش در استان 370 هکتار است که از این میزان سالیانه 314 تن محصول تولید می شود، کشت این گیاه دارویی از نیمه دوم فروردین آغاز و تا اواسط اردیبهشت ماه انجام می شود گل دهی این گیاه نیز از شهریور تا مهرماه آغاز می شود و زمان برداشت کاسبرگ ها در آبان و آذر ماه است همچنین برداشت کاسبرگ های این گیاه با دست انجام می شود. «اردشیر شهرکی» می افزاید: شرایط آب و هوایی کشت این محصول گرم و خشک است که این سبب شده تا سیستان وبلوچستان با وجود این شرایط آب و هوایی حاکم بر منطقه دارای موقعیت مناسبی برای کشت چای سرخ باشد. به گونه ای که هرسال سطح زیر کشت این محصول 20تا 30 درصد افزایش پیدا می کند. سطح زیر کشت چای روزل در سال گذشته 230 هکتار بود و امسال این میزان به 370 هکتار رسیده است. وی ادامه می دهد: این محصول قابلیت فرآوری زیادی به صورت استفاده درسالاد، ترشی، مربا و مخلوط های دمنوشی دارد که با توجه به این که سیستان و بلوچستان قطب چای سرخ کشور است اما متاسفانه در این منطقه از سوی مسئولان توجه ای به فرآوری آن برای فروش و کسب درآمد بیشتر نشده است. اهمیت اقتصادی چای ترش این محصول از لحاظ اقتصادی دارای اهمیت بسیار زیادی است که با توجه به شعار اقتصاد مقاومتی امسال به آن می توان به عنوان یک عامل رشد و بهبود معیشتی برای مردم منطقه اشاره کرد. وی تصریح می کند: چای ترش مزارع سیستان و بلوچستان به شهرهای کرمان، شیراز، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، اصفهان، تهران و یزد صادر می شود و در صادرات خارجی نیز سیستان و بلوچستان توانسته با صادر کردن آن به پاکستان گام بزرگی در عرصه اقتصادی استان و کشور بردارد. به گفته وی، بسته بندی یکی از عوامل مهم در زمینه بازاریابی موادغذایی محسوب می شود و بسته بندی محصولات در زمان خرید نقش موثری بر تصمیم مصرف کنندگان می گذارد این امر خود توجه ویژه مدیران و بازاریابان را در فرایند تولید و فروش محصولات می طلبد که متاسفانه به این موضوع اساسی و مهم در صادرات چای ترش سیستان و بلوچستان توجه ای نشده و همه تولیدات این محصولات به صورت فله ای به فروش می رسد که از آن می توان به عنوان مشکل اصلی کشاورزان در مرحله فروش یاد کرد. وی تصریح می کند: سیستان و بلوچستان با توجه به ظرفیت و قابلیت های ویژه در کاشت این محصول نیازمند وجود کارگاه و شرکت های خصوصی برای عرضه بهتر آن در کشور و یا حتی خارج از مرز های خاکی و آبی است. کشت گیاهان دارویی از جمله چای روزل علاوه بر کسب درآمدهای کلان برای پدیدآورندگان آن در زمینه اشتغال نیز می تواند کمک شایانی برای هر منطقه و افراد باشد. به گونه ای که برای هر هکتار آن برای یک نفر به صورت ثابت و 5 نفر به صورت فصلی شغل ایجاد می شود.